Zuid-Holland en het water
Zonder water zou Zuid-Holland ondenkbaar zijn. Niet minder dan een zesde deel van de provincie is vloeibaar. Water speelt van oudsher een belangrijke rol. En dat zal zo blijven.
Test om een hyperlink in de Canon op te nemen www.zuid-holland.nl even kijken of het werkt.
Moerassen en plassen
In de vroege middeleeuwen besloten de bewoners van wat nu Zuid-Holland is om veenmoerassen te gaan ontginnen. Het resultaat was nieuwe landbouwgrond. Maar leidde ook tot een langdurige strijd tegen het water. Het ontwaterde land zakte namelijk langzaam maar zeker in, tot onder de waterspiegel.
In de achttiende en negentiende eeuw volgde het droogleggen van verveningsplassen: diepe plassen die waren ontstaan door de winning van turf, dé brandstof van de Gouden Eeuw. De behoefte aan turf was zo groot dat de plassen een bedreiging vormden voor dorpen en steden. Inpoldering was het antwoord op dit vraagstuk.
Kwetsbaarheid
Inpolderingen en droogmakerijen leverden grond op, maar zorgden ook voor een grotere kwetsbaarheid van het gebied. Een dijkdoorbraak kon leiden tot een grote ramp. Dat bleek in 1953, toen de Watersnoodramp ook in Zuid-Holland vele doden en verwoestingen tot gevolg had. Deze natuurramp was de aanleiding voor omvangrijke waterstaatkundige ingrepen in Zeeland en Zuid-Holland: de Deltawerken.
Waterschappen
Zuid-Holland bestaat grotendeels uit polders. Tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw lag het waterbeheer binnen deze polders in handen van honderden waterschappen en hoogheemraadschappen. De provincie Zuid-Holland houdt al vanaf 1814 toezicht op dit waterbeheer door de waterschappen. Vanwege de schaalvergroting zijn dat er steeds minder geworden. Zo zijn er van de circa tweehonderd waterschappen in het beheersgebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland sinds 2005 geen meer over.
Water staat centraal
De provincie ziet toe op de waterveiligheid en houdt tegelijkertijd de belangen van natuur, recreatie, economie en woon- en werkgelegenheid in de gaten. Er moet voldoende drinkwater van goede kwaliteit zijn en de land- en tuinbouw heeft voldoende irrigatiewater nodig. Ook voor de natuur is water onmisbaar. Goede vaarwegen – inclusief bruggen en sluizen – zijn noodzakelijk, zowel voor het transport als voor varende recreanten.
Klimaatverandering zorgt voor uitdagingen: het regent vaker, de zeespiegel stijgt en er zijn langere periodes van droogte. Soms is het gevolg dat we met een teveel aan water zitten. Maar we kunnen ook te maken krijgen met een tekort aan schoon, zoet water. De provincie speelt daar samen met de waterschappen op in. Ook houden zij en andere partijen als gemeenten, Rijk en grondeigenaren zich bezig met het afremmen van de bodemdaling.
Bronnen:
Provincie Zuid-Holland, zie de websites: www.zuid-holland.nl en www.zuid-holland.nl/onderwerpen/landschap/cultuur-erfgoed/ontstaan-van-holland Erfgoedhuis Zuid-Holland: www.erfgoedhuis-zh.nl
Boek: Behoedzaam Bestuur, Twee eeuwen Provincie Zuid-Holland, hoofdstuk 'Waterstaat' door Willem van der Ham
