1606?-1669

Rembrant

Veliki slikari

Periode
Tijd van regenten en vorsten

Hoofdlijnen
Woord en beeld verbinden

Rembrantova "Noćna straža" poznata je širom sveta. Slika datira iz 1642. godine i od tada je nebrojeno puta bila predmet tumačenja, hvali i diskusija. Pored toga, ona nas intrigira: slika odaje utisak kao da će se nešto desiti, ali šta tačno? Sa druge strane, to je sasvim obična slika: grupa pripadnika amsterdamske gradske garde, okupljena oko svog kapetana, Fransa Baninga Koka, ovekovečena je na grupnom portretu, koji je trebalo da bude izložen u novoj, velikoj sali, renoviranog sedišta gradske garde, Klovenirsdulena. Grupni portreti u Amsterdamu, naime, imaju dugu tradiciju, koja datira još od prve polovine šesnaestog veka. Naručivanjem portreta kod cenjenih slikara, Baning Kokovi saradnici samo su pratili ovaj trend. Rembrantovo delo je tako prvobitno bilo izloženo u društvu nekoliko novih, grupnih portreta, u novoj sali gradske garde, Dulenzalu, gde su se gardisti redovno okupljali kako bi zajedno uživali u jelu, piću i duvanu.

U trenutku kada ga je Baning Kok angažovao, Rembrant je bio veoma tražen portretista. Pored toga, bio je i ambiciozan slikar, te je napustio svoje rodno mesto, Lejden, u nadi da će u bogatom Amsterdamu stvoriti karijeru, što mu je i pošlo za rukom. Zahvaljujući svojim skupim portretima i slikama sa prikazima biblijskih i mitoloških priča, angažovala ga je elita koju su činili dobrostojeći građani i poznavaoci umetnosti.

Amsterdamsko tržište umetninama bilo je, međutim, mnogo raznolikije. Sredinom sedamnaestog veka, u gradu je radilo oko 175 slikara. Većina je pravila jeftine slike za anonimno tržište. To su prevashodno bili pejzaži i takozvano "žanr" slikarstvo za koje je karakteristična tematika svakodnevice. Ove slike nisu proslavile svoje autore, ali njihov opus, svakako, svedoči o bogatstvu i obimu holandskog, sedamnaestovekovnog slikarstva. Slikari su širom Republike pokušavali da pronađu svoje mesto na tržištu, podstaknuti velikim interesovanjem građanstva za jednostavnim slikama kojima bi ukrasili svoje domove. Procenjuje se da je u sedamnaestom veku, proizvedeno oko pet miliona slika. Samo na osnovu te cifre, jasno je da holandskim slikarstvom nije dominiralo nekoliko majstora koji su radili u najvećim centrima umetnosti, Amsterdamu, Harlemu ili Utrehtu. To znači da simbol izvanrednog kulturnog procvata u sedamnaestom veku, nije bio samo Rembrant, već su to bili i Vermer i Stejn, kao i stotine drugih, lokalnih drugorazrednih i trećerazrednih slikara, koji su bili u senci poznatih majstora, ili su, kako bi opstali na tržištu, stvarali u manjim centrima umetnosti kao što su Enkhajzen ili Zvole.

Rembrandt van Rijn

Rembrandt van Rijn is misschien wel de bekendste kunstschilder uit de zeventiende eeuw. Hier zie je hem op een schilderij dat hij van zichzelf maakte. Rembrandt schilderde een van de beroemdste schilderijen ter wereld: De Nachtwacht.

Wanneer Rembrandt van Rijn precies geboren wordt, is niet bekend. Waarschijnlijk is dat op 15 juli 1606. Wel is zeker dat zijn wieg in Leiden stond en dat zijn vader molenaar is. Het is al snel duidelijk dat Rembrandt ontzettend goed kan tekenen en schilderen. Daarom gaat hij bij andere schilders in de leer.
Als Rembrandt eenentwintig jaar is verhuist hij naar Amsterdam. Dat is in die tijd een snel groeiende en vooral ook rijke stad. Goede schilders zoals Rembrandt kunnen er veel geld verdienen. Rembrandt krijgt dan ook al snel veel opdrachten. De mensen vinden zijn werk erg mooi en willen graag een schilderij van Rembrandt aan de muur om mee te pronken. Met een schilderij van meesterschilder Rembrandt heb je het helemaal gemaakt!
Het geheim van Rembrandt

Rembrandt schildert op een manier die nieuw is in de zeventiende eeuw. Maar wat maakt zijn schilderijen zo bijzonder?

Geef toestemming voor cookies om externe inhoud weer te geven. Cookie-instellingen wijzigen
De Nachtwacht

Vooraan op het schilderij De Nachtwacht staat Luitenant Willem van Ruytenburgh. Dit kunstwerk is Rembrandts beroemdste schilderij. Hij doet er wel drie jaar over om het te maken! Maar in 1642 is het af. Je kunt het zelf gaan bekijken in het Rijksmuseum Amsterdam.

De Nachtwacht is een schilderij van een groep schutters. Schutters zijn in de zeventiende eeuw burgers die in geval van nood de stad met wapens verdedigen.
Mensen uit de hele wereld komen nu speciaal naar Amsterdam om daar dit meesterwerk te zien. Maar het is dan ook een bijzonder schilderij.
Kijk eens goed naar hoe de mensen staan. Rembrandt schildert ze niet keurig in een rijtje, zoals de meeste schilders in die tijd doen. Nee, Rembrandt schildert ze door elkaar heen. Hij schildert ze in actie. Het is net alsof ze op het punt staan te vertrekken. Dat is nieuw! Rembrandt vertelt met het schilderij dus een verhaal.
Dat komt ook door hoe Rembrandt tovert met licht. Het is net alsof er met een zaklamp op de voorste twee schutters en het kleine meisje geschenen wordt. De rest staat in de schaduw. Zie je dat?
Eigenlijk heet dit schilderij niet De Nachtwacht maar: De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren. Het schilderij werd door verkleuring steeds donkerder: zo donker dat het op een gegeven moment De Nachtwacht werd genoemd.
'Voorhuys'

Rembrandt was behalve schilder ook kunsthandelaar. Hij verkocht niet alleen zijn eigen schilderijen maar ook die van andere schilders uit zijn tijd. Deze grote en deftige hal was het eerste wat je zag als je bij Rembrandt op bezoek kwam. Overal hingen de muren vol schilderijen.
Het leven van Rembrandt

Rembrandt van Rijn is getrouwd met Saskia van Uylenburgh. Saskia is niet sterk, toch krijgen ze samen vier kinderen. Maar alleen de jongste, Titus blijft leven. Ook met Saskia gaat het niet goed...
Verf

Rembrandts leerlingen maakten zelf verf door olie en bindmiddel fijn te wrijven. Meestal maakten ze maar een klein beetje, precies genoeg voor één dag. Ook de schilderskwasten werden zelf gemaakt. Daarvoor werd het haar van een dier gebruikt, bijvoorbeeld van een varken.
De 'schildercaemer' van Rembrandt

Dit is het atelier van Rembrandt. Een atelier (spreek uit: atteljee) is de werkplaats van een kunstenaar. In Rembrandts tijd wordt het atelier van een schilder de 'Schildercaemer' genoemd. In deze kamer schildert Rembrandt veel van zijn beroemdste schilderijen. Zijn leerlingen maken er zelf verf, spannen er schildersdoeken en binden er zijn kwasten.
Etsen

De etsen van Rembrandt zijn wereldberoemd. Van één etsplaat kun je met een etspers wel honderd afdrukken maken. Zo'n afdruk van een ets is veel goedkoper dan een schilderij en daarom populair bij mensen met minder geld.
De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp

Op dit schilderij van Rembrandt laat een dokter aan zijn studenten zien hoe het menselijk lichaam werkt. Het heet De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp. Je kunt het schilderij zien in museum het Mauritshuis in Den Haag.

De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp uit 1632 is de eerste grote opdracht van Rembrandt. Niet lang daarvoor is hij van Leiden naar Amsterdam verhuisd. Het is een bijzonder schilderij voor die tijd. Rembrandt laat namelijk niet, zoals eerdere schilders, alle studenten keurig naast elkaar staan. Zie je hoe de studenten in een groepje om dr. Tulp heen staan? Hoe ze samen naar hem luisteren en kijken naar wat hij doet? Het lijkt bijna alsof Rembrandt een foto van ze heeft gemaakt. Het schilderij maakt hem erg bekend. Vanaf dat moment wil iedereen met genoeg geld wel een schilderij van Rembrandt hebben.
De verzameling van Rembrandt

Rembrandt is een echte verzamelaar. Hij verzamelt spullen uit alle delen van de wereld: schilderijen, beelden, prenten en boeken. Maar ook voorwerpen uit de natuur, zoals opgezette dieren, gedroogde planten, stenen en schelpen.
In Rembrandts tijd gaan steeds meer rijke burgers zulke bijzondere voorwerpen verzamelen. Door de handel met verre landen zijn er in Amsterdam 'schatten' uit alle delen van de wereld te koop. Rembrandt verzamelt ze niet alleen omdat hij ze interessant en mooi vindt. Hij gebruikt ze ook als voorbeeld voor de schilderijen die hij maakt.