Het bestuur en de rechtspraak werden uitgeoefend door de schout en de schepenen. De benoemde schepenen vormden altijd een goede doorsnee van de Woudenbergse bevolking.
Onder andere de families Geitenbeek en Lagerwey hebben daarin vele generaties lang belangrijke posities bekleed.
Aan het hoofd stond altijd de Heer van Woudenberg. Daarna kwam de schout die voor de heer het feitelijke bestuur waarnam. Naast hem stond de secretaries. Deze twee posities werden vaak door slechts één person bekleed.
De eerste Lagerwey was Matthijs Gijsberts Lagerwey, die koster en tussen 1687 en 1704 secretaris was. Daarna volgden 5 generaties die schepen, schout, secretaris of burgemeester waren.
In 1811 veranderde het systeem. Woudenberg en Geerestein werden samengevoegd tot één gemeente en onder een gemeentebestuur gesteld.
Willem Andries Abbema werd per 1 januari 1812 de eerste burgemeester van Woudenberg, bijgestaan door 1 wethouder en 8 raadsleden. Allen werden gekozen door de Landsheer. Abbema werd in 1813 opgevolgd door Louis Lucas Bols en laatstgenoemde in 1814 door Arien Koudijs.
Na het vertrek van de Fransen veranderde alles weer en in 1816 heette de opvolger van Arien Koudijs, Hendrik Lagerweij, weer schout. Na 1825 wordt de situatie weer teruggedraaid en heet hij weer burgemeester. Dit is gebleven tot zijn overlijden in 1835. In 1836 wordt hij door zijn zoon Matthijs Lagerweij opgevolgd.
Na 1851
In 1851 was er in Woudenberg voor het eerst een verkiezing van een gemeenteraad.
Nog niet iedereen was stemgerechtigd. Je moest minstens 24 gulden aan directe belastingen betalen om stemgerechtigd te zijn (censuskiesrecht). Vrouwenkiesrecht was in het geheel nog niet aan de orde.
Er waren toen zeven raadsleden. Ze werden gekozen voor een periode van zes jaar en om de twee jaar was een derde aftredend. Met een wetswijziging van 1887 werd het aantal kiezers voor de gemeenteraad vergroot.
In 1856 ruilt Matthijs het burgemeesterschap van Woudenberg met zijn broer Willem Jacob Lagerweij, die burgemeester van Westbroek was. Hij heeft deze post vervuld tot 1870 toen hij niet herbenoemd werd.
