De Bestse Boter

Van kleine stoomfabriek naar internationale boterhandel

De boterfabriek werd in 1873 opgericht door Arnoldus de Wert (1840 – 1897). Tot 1896 werd de boter met de hand gemaakt door vier mannen en twee vrouwen. In 1896 stopte dat handwerk, want toen werd er een echte stoommachine geïnstalleerd. Hierdoor was de boterfabriek ook de eerste fabriek in Best waar machines met stoomkracht werden aangedreven. Toen in 1897 Arnoldus overleed nam zijn zoon Adrianus het over. Adrianus stichtte ook steenfabriek 'De Leeuwerik'.

Brand en diefstal
De boterfabriek kende een vliegende start, maar kende ook tegenslagen. Op 30 januari 1904 brak brand uit bij de fabriek, die voor een groot deel werd verwoest en veel boter verloren ging. Vooral twee machinekamers en het pakhuis lijden veel schade. De fabriek word meteen herbouwd zodat de productie verder kan.  Op 10 september 1904 stalen dieven ruim  8500 kilo boter gestolen.

Moderne fabriek
De fabriek was een moderne fabriek. In 1917 gingen ze bij de fabriek zelf elektriciteit opwekken om de fabriek en het kantoor te kunnen verlichten. Er werd ook een leiding doorgetrokken naar het gemeentehuis om deze van elektriciteit te voorzien. Op 1 oktober 1921 zette Adrianus zijn bedrijf om in een naamloze vennootschap met de naam: N.V. Roomboterfabriek ‘’De Beste Boter’’. Op 7 december 1972 werd dit omgezet in een B.V.

 Koelcellen
De koelcellen werden gekoeld door ijs tussen de muren te doen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde de vriesruimte van de fabriek een speciale rol. Er werd toen namelijk 350.000 kilo stamppot bevroren en bewaard in de fabriek. Toen de Bestenaren in verband met oorlogshandelingen na een gedwongen evacuatie weer naar huis terugkeerden en er vrijwel niets meer te eten was, konden zij terugvallen op de voorraden stamppot.

Koetshuistuin
De Boterfabriek deed goede zaken en daarom kon Adrianus de Wert een riante villa tegenover de fabriek bouwen. Bij deze villa werd ook een koetshuis gebouwd. Op deze plek kwam later de Koetshuistuin.

Boterhoek
In 1973 stopte het maken van boter en legde het bedrijf zich toe in de handel en export van boter.. In februari 1983 werden de gebouwen van ’De Beste boter gesloopt. In 1986 werd op deze plek winkelcentrum Boterhoek geopend. In dit centrum staat het beeld ‘De boterkarner’ als herinnering aan de voormalige boterfabriek.