De Schulpweg in Velsen-Noord heeft een rijke en eeuwenoude historie. Ooit zwoegden over deze weg schelpenvissers met hun vracht naar de kalkbranderij bij het Wijkermeer. De kalk diende in de Middeleeuwen om forten en kastelen te versterken. Eén van de klanten van de kalkbranderij was het kasteel in Santpoort-Zuid, nu de beroemde Ruïne van Brederode.
Schelpenvissers
Al in 1345 stond in Beverwijk een kalkbranderij en de schelpenvissers (schulpers) uit Velsen gingen daarheen om hun grondstof aan de kalkbranderij te leveren. De schelpen werden verbrand tot kalk, welke gebruikt werd als grondstof voor metselmateriaal. Deze bouwmaterialen werden via duingebied de Breesaap naar de oevers van het Wijkermeer gebracht.
Lang gebruikt
Het gebruik van schelpen als grondstof lijkt al lang vergeten, maar het heeft tot de twintigste eeuw geduurd voordat de modernere cementfabrieken zoals op het hoogoventerrein ontstonden. De Schulpweg is slechts een van de bekende verbindingen uit de Middeleeuwen die is vernoemd naar de vroegere functie. Die wegen in Velsen stelden in de Middeleeuwen nog niet veel voor. Het waren niet meer dan in het land uitgezette tracés, soms verhard met puin en scherven. Het Noordzeekanaal spleet Velsen eeuwen later, aan het eind van de negentiende eeuw, in tweeën. Voor de aanleg van het Noordzeekanaal lag het dorp Velsen te midden van weilanden en buitenplaatsen aan het Wijkermeer en vlak bij de duinen die volkomen ongerept waren.
Eenvoudige nederzetting
Het dorp Velsen was in de Middeleeuwen niet meer dan een eenvoudige nederzetting, met even verderop het gehucht Santpoort. De ambachtsheerlijkheid Velsen was een bestuurlijke eenheid uit de tijd van het feodale stelsel, toen de ambachtsheer als leenheer van de graven van Holland eigenaar en daarmee ook de grote baas was. Velsen bestond in de dertiende eeuw voor een groot deel uit woeste gronden (bossen en moerassen) en had slechts beperkte verbindingen met stadjes en dorpjes in de omgeving. Deze situatie heeft eeuwenlang geduurd, pas in de twintigste eeuw is het wegenstelsel sterk uitgebreid.
Heereweg
Nog steeds is bekend hoe die oude verbindingen liepen. Er waren twee belangrijke noord-zuid verbindingen en één belangrijke oost-west verbinding door het gebied. Deze wegen liepen door het graafschap Holland, waarvan de Heereweg in de dertiende eeuw de belangrijkste was. Deze weg liep via de huidige Bloemendaalsestraatweg, de Wüstelaan en de Hoofdstraat in Santpoort via de Rijksweg en de Meervlietstraat door het dorp Velsen en via de huidige Wijkerstraatweg in Velsen-Noord, de Velserweg en Koningstraat in Beverwijk via de Alkmaarseweg naar het noorden. De tweede noord-zuid route liep langs de duinrand en kwam vanuit de Bloemendaalse Bergweg en Duin en Kruidbergerweg over de Driehuizerkerkweg en de Waterlandweg naar het dorp Velsen. De oost-west verbinding liep vanaf kasteel Brederode via de Velserbroekse Westlaan tot voorbij het dorp Spaarnwoude.
Nog steeds herkenbaar
Deze oude wegen zijn in de huidige structuur opgenomen en nog steeds herkenbaar. Naast de belangrijke verbindingswegen waren er verschillende binnenwegen. Bijvoorbeeld tussen de Driehuizerkerkweg en de Heereweg lag de zogenoemde Doodweg, nu gevormd door de Van Lenneplaan, Kapelweg en Spekkenwegje. De aanleg van de Velserautotunnel, maakte voor wat betreft de noord-zuid verbinding de aanleg van de A9 noodzakelijk. De autotunnel en de treintunnel werden ten oosten van het oude dorp Velsen tussen 1942 en 1957 gebouwd. Het veranderen van wegen zal nooit stoppen. Zo wordt de A208 omgebouwd tot een 70 kilometerweg, om de omwonenden een rustiger uitzicht en een betere nachtrust te bezorgen. Misschien een moment voor amateur-archeologen om eens een kijkje te gaan nemen, want bij het weghakken van het asfalt zal de oude klinkerbestrating van de voormalige rijksweg 6 weer boven komen. Die klinkers liggen nu onder het asfalt.
