De legende van de Meppeler muggen

De Meppeler identiteit

Vroeger hadden inwoners van steden en dorpen in Nederland bijnamen. Echte Meppelers hebben zelfs twee bijnamen: de 'Meppeler mug' en een 'Meppeler kloet'.

Vroeger hadden inwoners van steden en dorpen in Nederland bijnamen.

Dat was traditie. Een traditie is iets dat al heel lang gedaan wordt.

Die bijnamen verwijzen naar een belangrijke activiteit of een historische gebeurtenis.

Bewoners van Meppel hebben zelfs twee bijnamen.

Eén van die bijnamen heeft te maken met een gebeurtenis.

Die naam komt van een oud volksverhaal.

Het gebeurde eens lang geleden in Meppel.

Dat op een warme, zwoele zomeravond een dichte wolk muggen danste rondom de torenspits.

De zon ging net onder en de zonnestralen weerkaatsten op de honderden klapperende vleugeltjes.

Het was is een fantastisch gezicht.

Een jongen kijkt naar het schouwspel.

Hij dacht dat de toren in brand stond en riep "Brand, brand!!!".

Daarop rukte de brandweer uit met ladders en spuiten. En nadat ze begonnen met spuiten, kwam een snuggere Meppeler er achter dat het alleen maar dansende muggen waren!

Niemand weet of dit verhaal écht gebeurd is,

maar het gevolg is dat Meppelers ook wel muggenspuiters worden genoemd.

Eigenlijk is dat een spotnaam.

Spot betekent dat je iemand eigenlijk een beetje belachelijk maakt.

Want water op een wolk muggen spuiten, is natuurlijk een beetje dom.

Deze bijnaam was in 1874 de reden voor een grote vechtpartij tussen Meppelers en Kampenaren op de Stationsweg.
De Meppelers waren toen zó beledigd dat ze muggenspuiters genoemd werden!
Gek genoeg, noemen de Meppelers zichzelf nu wel graag 'Meppeler muggen'.
Er staat zelfs een standbeeld van de muggen bij de Grote Kerk.

Maar, let op, niet élke bewoner van Meppel is een Meppeler mug.

Een 'Meppeler mug' is iemand die *geboren* is in Meppel.

Het verhaal van de Meppeler muggen heeft meerdere kunstenaars geïnspireerd.

Gedicht => Roel Reijntjes, De Möppeler Muggen (1965)
Prent => Jo Alting, Meppeler Muggen
Beeld => Aart van den IJssel, Meppeler Muggen (1971)
Theatervoorstelling => Dok2a, En Toen en Terug (Stadskwartier, 2016)
Lied => Wilfred Vermeulen, Muggenlied (2017)

==============

EXTRA INFORMATIE

==============

De bijnaam 'Meppeler mug' is dus in de loop van de tijd een 'geuzennaam' geworden. Een geuzennaam is een erenaam die men zichzelf geeft, terwijl deze oorspronkelijk door anderen als scheld- of spotnaam werd gebruikt.

De andere bijnaam van de Meppelers heeft te maken met een activiteit.

Meppel was vroeger een handelsstad. Boeren uit de verre omtrek, zoals Steenwijk, Nijeveen, Staphorst en De Wijk, kwamen er hun producten verkopen op de markten. Vanaf eind 17e eeuw was één van die markten, de botermarkt. Tot de komst van zuivelfabrieken - meer dan een eeuw geleden - was in Meppel de grootste botermarkt van Drenthe. In 1870 werd er bijvoorbeeld meer dan 1,5 miljoen kilo boter verkocht per jaar! Naar de stukken boter die er verkocht werden, werden de Meppelers wel 'kluiten' genoemd of - in dialect - 'een Meppeler kloet'. Een 'kluit' is een stuk boter met een gewicht van 1 1/2 oude ponden (ca. 490 gram).

Ook mensen geven elkaar bijnamen. Vroeger kregen hele families en bewoners van dorpen en steden ook bijnamen. Plagerige bijnamen, goedlachse bijnamen, maar soms ook lelijke bijnamen, bedoeld om iemand uit te schelden. Vroeger werd een bijnaam zo vaak gebruikt dat de echte naam verdween. Vroeg je naar Jan Pieters of Piet Jansen wist niemand wie je bedoelde, maar Piet- de-Neus wist iedereen wie dat was. Dat komt omdat er vroeger vernoemingsregels waren: de zoon van Piet, heette Pieterszoon of afgekort Pieters. In 1811 werd het verplicht in Nederland een achternaam te gebruiken. Iedereen moest er eentje kiezen. Maar daarvóór bestonden er geen achternamen.

Ook in Meppel was het geven van bijnamen heel gewoon.

De stadsomroeper van Meppel woonde in een kelderwoning op de Putstoel. Bijnaam: Keldermoes
De koopman Roelof Houwink fokte als hobby kippen. Bijnaam: Kippenhouwink.
Het ene been van Dokter Jules Leijdesdorf was langer dan het andere door een ziekte. Daardoor liep hij mank. Bijnaam: Het Poottien.
Gerrit Kijk de Vegt was vroeger de beste voetballer van Meppel. Bijnaam: De Kiekert.