Goed idee?
In de 18de eeuw was het noorden van Overijssel een moeilijk te bereiken en armoedige streek. De rijke Gerrit Willem van Marle wilde daar een einde aan maken. Zijn oplossing was een kanaal te laten graven vanaf Hasselt naar het oosten tot aan Ane bij de Vecht. In 1791 was zijn plan klaar. Maar toen begonnen de Zwollenaren zich er mee te bemoeien: zij wilden een kanaal langs hun stad! In 1799 overleed Van Marle. Van zijn kanaal was niks terechtgekomen.
De baron
Op 12 december 1802 trouwde Jan Willem baron van Dedem met Judith van Marle, een dochter van Gerrit Willem van Marle. Baron van Dedem zag wel wat in het plan van zijn schoonvader en ging verder met het ontwerp. In 1809 bracht koning Lodewijk Napoleon een bezoek aan Overijssel. De koning bekeek het plan van de baron en gaf hem toestemming het kanaal te laten graven. Het kanaal kreeg de naam van de baron: "de Dedemsvaart".
Met de hand
Op 9 juli 1809 ging de eerste schep bij Hasselt de grond in. Er waren nog geen graafmachines, dus het hele kanaal moest door hardwerkende mannen met de schop worden uitgegraven. 3 jaar later was het eerste deel van het kanaal af. Baron van Dedem was zo trots dat hij zijn huis in Vollenhove liet afbreken en het in Den Hulst weer liet opbouwen. Vanuit zijn kamer kon de baron de hele dag kijken naar de vele turfschepen die op "zijn" kanaal voeren.
Geldnood
Een kanaal laten graven is duur. Door het hoogteverschil tussen Ane en Hasselt moesten er zeven sluizen komen op het water op peil te houden. In 1826 had de baron geen geld meer om verder te graven. Hij verkocht het kanaal voor f 400.000,‒ aan de regering van Nederland. De regering zorgde er voor dat het kanaal werd doorgetrokken tot Ane.
Druk
In de tweede helft van de 19de eeuw was de Dedemsvaart een druk bevaren kanaal. In 1850 kwamen er 15.280 schepen langs sluis 1 bij Hasselt. Rond 1900 werden de schepen groter. Deze nieuwe schepen konden meer lading meenemen. Ook hadden ze vaak een motor. Hierdoor hoefden de schepen niet langer door mensen of paarden voortgetrokken te worden.
Dicht gegooid
In de loop van de 20ste eeuw werd het kanaal steeds minder belangrijk voor de scheepvaart. De moderne schepen waren te groot voor de Dedemsvaart. Ook namen vrachtwagens een groot deel van het vervoer van goederen over. In 1966 werd het kanaal op verschillende plekken dicht gegooid. Er moest plaats gemaakt worden voor een autoweg. Wil je weten hoe het kanaal er vroeger uitzag? Kijk dan eens op de fotoborden die op de plekken van de vroegere sluizen geplaatst zijn.