Het Zeeweg Ziekenhuis in IJmuiden mocht niet ouder dan 35 jaar worden. De deur van het Zeeweg werd tot verdriet van de bevolking in 2006 definitief dichtgeslagen. Er was geen ziekenhuiszorg meer in Velsen. Weinig mensen weten dat het startschot van die ziekenhuiszorg ergens in de Eerste Wereldoorlog klonk.
St.Anthonius
De geschiedenis van de voorloper van het Zeeweg Ziekenhuis, het St. Antoniusziekenhuis, gaat terug naar het jaar 1917 toen op de Wadden een slag woedde tussen de Duitse torpedoboot V 69 en een groep Engelse kruisers. De Duitse torpedoboot wist met zware averij de haven van IJmuiden te bereiken met aan boord zeven doden en vele gewonden. De komst van het schip was volgens ooggetuigen in IJmuiden geen prettig gezicht; aan de geschutstorens hingen rode ijspegels, gekleurd door Duits matrozenbloed. Het was het jaar van de derde Elfstedentocht met zeer strenge vorst, zo streng dat enkele doden aan het dek waren vastgevroren en moesten worden losgehakt. De gewonden werden verpleegd in het noodhospitaal aan de Kanaalstraat en later kregen de gesneuvelde matrozen en stokers een eervolle begrafenis op de Westerbegraafplaats, waar een oorlogsmonument nog aan dit drama herinnert.
Neutraliteit
Nederland was neutraal in de Eerste Wereldoorlog en in dat klimaat kregen de Duitsers een goede ontvangst. De ontvangst van de oorlogsslachtoffers maakte ook behoorlijke indruk in Duitsland en de keizerlijke marine stelde 10.000 gulden ter beschikking voor werken van liefdadigheid in IJmuiden. De Duitse gezant wil, zo blijkt uit een brief van 3 maart 1917, 'de diepgevoelde dankbaarheid overbrengen voor de welwillende ontvangst van de V 69 en de bemanning door de gemeente en de bevolking'.
De schenking kwam terecht in een fonds tot oprichting van een ziekenhuis, onder de hoede van burgemeester Ver Loren van Themaat naar wie later een laan in Velsen-Zuid werd genoemd. Eerst kwam er een gemeentelijke ziekenhuiscommissie maar uiteindelijk gingen de rooms-katholieken een ziekenhuis bouwen: het St. Antoniusziekenhuis.
Nonnen
In 1927 openden de zusters Franciscanessen, die ook de Mariastichting in Haarlem runden, een hospitaal in de oude tuchtschool aan de Zeeweg. In de tuin van dit
St. Antoniusziekenhuis verrees later het Zeeweg Ziekenhuis dat in 1971 officieel werd geopend. Met het ziekenhuis ging het voorspoedig en op de drukste dagen werden 350 mensen verpleegd. De kraamafdeling was befaamd.
Kraamafdeling
Talloze IJmuidenaren hebben in het Zeeweg het eerste levenslicht gezien. Daarom was het voor Velsen een zwarte dag, toen de hoge heren in Den Haag besloten dat er geen toekomst was voor kleinere ziekenhuizen zoals in IJmuiden. Het besluit om het Zeeweg op te doeken viel zwaar in Velsen en stuitte op felle weerstand: personeel, politiek en bevolking hebben als een leeuw gevochten voor het behoud.
Zeeweg Niet Weg
Er werd ook een comité tot behoud van het ziekenhuis, Comité ZeewegNiet Weg, opgericht. Een actiekrant meldde dat 'Velsen knokt voor het eigen ziekenhuis, dat de deuren zou moeten sluiten om het Elisabeth Gasthuis in Haarlem open te houden'. Soms was er even hoop in deze strijd voor behoud van het ziekenhuis. De heren H. Hendriks en J. Hanekamp hielden aan een betoging in 2006 in Den Haag een goed gevoel over en spraken van 'een zeer geslaagde actie. We komen op tv en er is goed naar ons geluisterd'. Maar het mocht ondanks deze hoopgevende woorden niet baten, het Zeewegbastion met al zijn specialismen brokkelde langzaam af en viel ten prooi aan de slopershamer. Na sluiting zijn er voor het eerst sinds 1927 geen medisch specialisten meer in IJmuiden te bezoeken.
De vraag waarom de Velsense actie voor het ziekenhuis vergeefs was, wordt later beantwoord door medisch specialist Kerst. De medicus heeft het over veel zaken die tot sluiting leidden. Zoals het afkalvende aantal bedden, wantrouwen van Zeeweg-specialisten om met Haarlemse collega's samen te werken en toch ook een voorkeur van Velsenaren voor een verblijf in een Haarlems ziekenhuisbed, boven het meer volkse Zeeweg. Het Kennemer Gasthuis in Haarlem-Noord en het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk zijn sindsdien de dichtstbijzijnde ziekenhuizen. Een appel die voor Velsenaren nog zuurder wordt als blijkt dat het Rode Kruis Ziekenhuis verhuisplannen koestert naar een plek bij Heemskerk en Uitgeest.
