Valtherschans

Verdedigingsmuren om de vijand snel te zien

In Drenthe werden ten tijde van de Tachtigjarige oorlog een aantal verdedigingswerken aangelegd die de bevolking moesten beschermen tegen invallen van de vijand. Zo’n verdedigingswerk noemen we ook wel een schans. Eén van deze verdedigingswerken lag aan de oostgrens van de gemeente Borger-Odoorn, bij het dorpje Valthe.

De Tachtigjarige oorlog 

De schans bij Valthe werd aangelegd ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Ons land heette toen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en was in oorlog met het machtige Spaanse Rijk van Filips II. Om de oostelijke grens te verdedigen werd besloten op strategische plaatsen in Drenthe schansen te bouwen. Een groot deel van het grensgebied bestond uit een onbegaanbaar moeras. Door dit gevaarlijke en ontoegankelijke gebied liepen maar een paar wegen. De schansen werden aangelegd bij deze toegangswegen.   

Vestingdorp Valthe 

De Valtherschans werd aan de oostkant van het dorp Valthe aangelegd op de plek waar de Hondsrug overging in het lager gelegen Bourtangermoeras. Hier liep een dijk, de Valtherdijk, dwars door het enorme veenmoeras richting de Duitse grens. De schans lag op een strategische plaats. Vanaf de schans kon de dijk goed in de gaten gehouden worden. Je kon de vijand uit de verte al aan zien komen.  

Soldaten in Valthe 

In 1621, werd begonnen met de aanleg van een eenvoudige verdedigingswal. Inmiddels was het ook onrustig geworden aan de Duitse grens. Daarom werd in 1628 besloten de schans te versterken. Aan drie zijden werd een diepe gracht gegraven. Aan de binnenzijde van de gracht werd een aarden wal opgeworpen en daarachter een nog hogere aarden wal. In de hoeken van de verdedigingswal werden bastions aangelegd waar kanonnen opgesteld konden worden. Op het binnenterrein van de schans was plaats voor eenvoudige barakken waar de musketiers en de kanonniers konden verblijven. Er waren soms wel 700 soldaten aanwezig in de Valtherschans. Gelukkig hoefden ze niet in actie te komen. Bij de Valtherschans is nooit gevochten.   

Toekomst van de Valtherschans 

Van de schans bij Valthe is vandaag de dag niets meer te zien. Hoe weten we dan dat hier ooit een een verdedigingswerk is geweest is? Op oude kaarten van Drenthe staan de ‘Faltherdijck’ en de Valtherschans ingetekend en er is een oude plattegrond van de schans gevonden. Ook is de plek onderzocht door archeologen en zij vonden sporen van de schans. Er zijn mensen in Valthe die het jammer vinden dat de schans verdwenen is. Zij willen de schans opnieuw aanleggen en er activiteiten organiseren. Wat vind jij van dat idee?