De Beeldenstorm is de verzamelnaam voor een serie vernielingen van rooms-katholieke heiligdommen, die plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566 in de Nederlanden. De Beeldenstorm begon in Steenvoorde, in het huidige Frans-Vlaanderen. Indirect leidde de Beeldenstorm tot het uitbreken van de Tachtigjarige Oorlog en het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Vernielingen
Tijdens de Beeldenstorm werden honderden rooms-katholieke kerken, kapellen, abdijen en kloosters met hun inhoud (altaren, beelden, doopvonten, koorgestoelten, preekstoelen, orgels, kelken, schilderijen, kerkelijke boeken en gewaden) en zelfs het stucwerk aan de binnenkant totaal vernield door woedende mensenmassa's.
Calvinisten contra katholieken
De Beeldenstorm had een duidelijk godsdienstige oorzaak: rond die tijd kwam het Calvinisme en Protestantisme op in de Nederlanden. De Calvinisten waren erg tegen het vereren van heiligen, zoals de Rooms-katholieken gewend zijn. Ook ergerden de calvinisten zich aan de uitbundige rijkdom binnen de kerken. Zelf waren de calvinisten van mening dat een kerk zo sober mogelijk moest zijn ingericht.
Wat de zaak nog verergerde was dat er in 1566 een hongersnood heerste in de Nederlanden, nadat door een strenge winter de oogsten waren mislukt en er geen graan kon worden geïmporteerd. De hongerige bevolking keek hierdoor met steeds meer afschuw en ergernis naar de rijkdom van de kerken.
Beeldenstorm in Zeeland
Vrij snel na het begin van de beeldenstorm in Vlaanderen sloeg de protestbeweging over naar Middelburg, waar op 22 augustus 1566 de eerste kerkgebouwen eraan moesten geloven. Ook vanuit Veere en vlissingen gingen beeldenstormers op weg naar de plattelandsgemeenten en werden de plattelandskerken van Walcheren vernield.
De route is enigszins te volgen. Middelburgers trokken naar Buttinge, Poppendamme, Arnemuiden, het klooster in Aagtekerke, het klooster Zoetendale bij Serooskerke, het klooster Sint-Jan ten Heere onder Domburg. Vlissingers richtten vernielingen aan in Oost-Souburg, West-Souburg, Koudekerke, Biggekerk, Zoutelande en Oud-Vlissingen. Overige delen van Zeeland ontsprongen de dans, met uitzondering van Bakendorp op Zuid-Beveland.
Gevolgen van de Beeldenstorm
Filips II wilde wraak nemen op de calvinisten. Hij zond de hertog van Alva naar de Nederlanden. Na de Beeldenstorm werd de Raad van Beroerten (ook wel de Bloedraad genoemd) ingesteld die het protestantisme moest uitroeien. Straffen waren onder meer verbanning (weggestuurd worden uit de stad) en de doodstraf. Zo werden in Middelburg in 1569 16 mensen geëxecuteerd.
Maar zijn tegenstander Willem van Oranje (die rijke bezittingen had in de Nederlanden) was volledig tegen Filips' poli-iek. Hij wilde juist politieke eenheid en meer zelfstandigheid voor de Nederlanden, plus verdraagzaamheid tussen katholieken en protestanten. Willem van Oranje vluchtte naar Nassau in het Duitse Rijk, en daar organiseerde hij een opstand tegen Filips II.
Begin Tachtigjarige Oorlog 1572-1576
De inname van Vlissingen door de Geuzen op 6 april 1572,
enkele dagen na Den Briel, was in Zeeland het beginpunt van de
strijd tegen Spanje. Andere gebeurtenissen in die strijd waren de
belegering van Middelburg door de troepen van Willem van Oranje
(1572-1574), de tocht van de Spanjaarden door het Zijpe (1575) en
de daarna volgende belegering van Zierikzee onder leiding van
Mondragon (1576).
