Cananefaten
Vanaf ongeveer 50 voor Christus woonde langs de kust van
Nederland een Germaanse stam: de Cananefaten. Zij leefden van de
landbouw, maar ze konden ook iets anders: vechten! Toch konden ze
het niet winnen van de legers van de Romeinse keizer, die rond 12
voor Christus het huidige Nederland binnenvielen. De Romeinen
hadden toen al grote delen van Europa, Afrika en het Midden-Oosten
veroverd.
Na de nederlaag mochten de Cananefaatse hoofdmannen het gebied
tussen de Rijn en de Maas, door de Romeinen Civitas Cananefatium
genoemd, gewoon blijven besturen. Ze moesten echter wél
verantwoording afleggen aan de Romeinen. Daarnaast trad een groot
aantal Cananefaten gedwongen in dienst bij het Romeinse leger. Daar
konden ze de vechtersbazen goed gebruiken.
De Limes en de Fossa Corbulonis
Na een paar mislukte veldslagen besloot de Romeinse keizer Claudius in 49 na Christus de pogingen te staken nog meer land te veroveren. Hij wees de Rijn aan als officiële noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze rijksgrens werd de 'Limes' genoemd. Langs de rivier lag een weg, die een aantal Romeinse forten met elkaar verbond. Om vijandelijke aanvallen af te kunnen slaan verstevigde de legeraanvoerder Corbulo deze forten. Eerder had hij zijn soldaten al een kanaal laten graven, de 'Fossa Corbulonis'. Dit kanaal van dertig kilometer tussen de Rijn en de Maas lag vlakbij de huidige Vliet.
Forum Hadriani
Langs de Fossa Corbulonis, op de plek van het huidige Voorburg, lag de hoofdplaats van Civitas Cananefatium. In 122 na Christus kwam de Romeinse keizer Hadrianus er op bezoek. Hij liet er honderden soldaten achter. Zij moesten van de kleine nederzetting een echte Romeinse plaats maken, voor ongeveer duizend mensen. Ze bouwden een badhuis en een tempelcomplex en legden een bestrate hoofdweg met een zuilengalerij aan. De plaats kreeg de naam Forum Hadriani. 'Forum' is het Latijnse woord voor 'markt'. 'Hadriani' betekent 'van Hadrianus'. In plaats van slechts producten te ruilen met de buren, konden de mensen voortaan spullen kopen met geld op deze markt. Soms zelfs uit het buitenland.
Stadsrechten
In het jaar 151 na Christus kreeg Forum Hadriani stadsrechten van keizer Antoninus Pius. De naam Forum Hadriani veranderde nu in Municipium Aelium Cananefatium, wat 'Stad van de Cananefaten' betekent. Heel lang heeft de stad niet bestaan. In de tweede eeuw na Christus braken besmettelijke ziektes uit, waardoor veel mensen stierven. Een eeuw later trokken de Franken het gebied binnen en was het gedaan met de Romeinse stad.
Opgravingen bij Arentsburgh
In de achttiende eeuw was iedereen Forum Hadriani eigenlijk een beetje vergeten. Tot een paar tuinmannen een Romeinse urn tegenkwamen in de tuin van het buitenhuis Arentsburgh. In de negentiende eeuw kreeg de archeoloog Caspar Reuvens opdracht van koning Willem I om het gebied te onderzoeken. Hij vond onder andere de resten van een Romeins badhuis. In de twintigste eeuw werden verschillende Romeinse mijlpalen gevonden. Die wegwijzers leverden het definitieve bewijs dat Forum Hadriani echt op de plaats van het huidige Voorburg heeft gelegen.