Ary Lamme werd in 1748 in Heerjansdam geboren als zoon van een commandeur van de Admiraliteit van de Maze. Toen hij vijf jaar was, verhuisde het gezin naar Dordrecht, waar het een huis in de Kolfstraat betrok. In dit huis zou Ary Lamme 35 jaar wonen en werken.
Hij ging in de leer bij Joris Ponse (1723-1783), die ook leermeester van Ary’s befaamde schildergenoot Abraham van Strij was. Als leden van Teekengenootschap Pictura kenden ze elkaar goed. Ze legden zich beiden toe op interieurschilderingen. Lamme werd beïnvloed door het werk van Aelbert Cuyp, dat hij geregeld kopieerde. Hij gaf les aan Boshamer, Van den Broek en Teerlink. In 1768 trouwde hij Johanna van Es met wie hij drie kinderen kreeg: Cornelia (1769), Arnold (1771) en Antonia (1773).
Vrijmetselaar, toneelschrijver en patriot
Ary was lid van de Vrijmetselaarsloge La Flamboyante, waar hij als een aangenaam en vrolijk mens te boek stond. Als liefhebber van de dichtkunst maakte hij vrolijke verzen en schreef toneelspelen, waarin zijn gevoelens voor de patriotten duidelijk naar voren kwamen.
In de jaren 1780-1787 domineerden de patriotten de Nederlandse politiek. Men wilde herstel van de macht van de Republiek, met als voorbeeld de staatsgezinde leiders uit de zeventiende eeuw, zoals Johan de Witt en Johan van Oldenbarnevelt. Als aanhanger van de patriotten vreesde Lamme in 1787 voor zijn leven. Zijn huis in de Kolfstraat werd door orangisten geplunderd en hij moest met zijn gezin vluchten naar een schuilplaats in de Zuidelijke Nederlanden. Na twee jaar was de rust weergekeerd en keerden ze terug naar Dordrecht.
Tweede generatie
Dochter Cornelia en haar broer Arnold waren net zo getalenteerd als hun vader, die hun leermeester werd. Cornelia legde zich toe op miniatuurportretten. Ze trouwde met de uit Duitsland afkomstige kunstschilder Johan Bernhard Scheffer, uit welk huwelijk Ary Scheffer werd geboren. Johan stierf echter plotsklaps terwijl hij als hofschilder in het paleis van koning Lodewijk Napoleon in Amsterdam aan het werk was. Hij was pas 44 jaar. Cornelia vertrok hierop met haar kinderen naar Parijs, waar haar zonen schilderles kregen. Haar broer Arnold Lamme was gespecialiseerd in het schilderen van landschappen met koeien, paarden en ruitertaferelen. Daarnaast had hij een gerenommeerde kunsthandel in Rotterdam.
Derde generatie
De kleinkinderen Ary Scheffer (1795-1858) en zijn neef Ary Johannes Lamme (1812-1900), zoon van Arnold, deelden niet alleen de voornaam met hun grootvader, maar erfden ook diens schildertalent. Ary Scheffer werd beroemd in Parijs, zijn broer Henri was minder bekend. Ary Johannes Lamme schilderde verdienstelijk, maar legde zich meer toe op de kunsthandel. Hij werd de eerste directeur van museum Boijmans van Beuningen.
Vierde generatie
Achterkleinzoon Dirk Arie Lamme (1839-1879) werd net als zijn vader kunstschilder en directeur van Boijmans van Beuningen. Zijn Franse achternicht Cornelia Scheffer (1830-1899), dochter van Ary Scheffer, werd beeldhouwster, schilderes en tekenares. Ze heeft de graftombe van haar vader op de begraafplaats Montmartre in Parijs aan de binnenzijde schitterend in Schefferiaanse stijl beschilderd en legateerde een vermogen aan de Vereniging Dordrechts Museum. Haar vader kreeg in zijn geboortestad een standbeeld.
Familiepatriarch Ary Lamme overleed al op 53-jarige leeftijd in het huis Voorstraat 220, naast de Augustijnenkerk. En dat is tegelijk het geboortehuis van Ary Scheffer, waarmee de cirkel tussen Heerjansdam en Dordrecht rond is.
Nu dat standbeeld nog...
