Leusden heeft een gevarieerd landschap. Bossen en heidevelden op de flank van de Utrechtse Heuvelrug. Boerderijen en weilanden omzoomd door houtwallen in de Gelderse Vallei.
Den Treek
Willem Hendrik de Beaufort kocht in 1807 de buitenplaats Den Treek
met de erbij behorende boerderijen Den Treek en Wellom. Binnen 20
jaar verwierf hij nog een aantal boerderijen en percelen land met
de gebruiksrechten in de Marke van
Leusden. Tot aan de opheffing hiervan in 1888 bezat elke
boerderij een aandeel afhankelijk van het aantal paarden dat op de
hoeve voor het werk aanwezig was.
Omdat de familie de Beaufort veel hoeves met gebruiksrechten
bezat, erfde de kleinzoon van Willem Hendrik in 1888 een
aanzienlijke hoeveelheid grond. Tijdens de landbouwcrisis aan het
eind van de 19de eeuw werd het familiebezit nog groter doordat veel
boeren hun bezit verkochten. Het nieuw verworven gebied bestond
voor meer dan 90% uit heidevelden. Om dit rendabel te maken werd de
oorspronkelijke heide beplant met naaldhout. In de volksmond stond
de familie dan ook bekend als "heidevreters". Het naaldhout vond
grote aftrek in de opkomende mijnbouw. Om de bossen te beheren en
versnippering ervan tegen te gaan werd in 1919 Het Landgoed Den
Treek N.V. opgericht.
Henschoten
Arnoud Jan de Beaufort, een zoon van stamvader Willem
Hendrik, was gehuwd met Anna Aleida Stoop. Door dit huwelijk kwam
Henschoten, een buurtschap in het westen van Woudenberg, in het
bezit van de familie de Beaufort. Om het bos rendabel te kunnen
exploiteren moest een uiteenvallen onder verschillende
erfgenamen voorkomen worden. Hiertoe werd in het begin van de 20ste
eeuw "De Woudenbergse Bosch- en Landexplotatie Maatschappij
Landgoed Henschoten" opgericht.
Vanaf 1919 werkt Landgoed Henschoten nauw samen met Landgoed Den Treek. Beide landgoederen grensden aan elkaar, hadden dezelfde doelstelling en waren in het bezit van de familie de Beaufort. Deze samenwerking leidde uiteindelijk tot de oprichting van Landgoed Den Treek-Henschoten B.V.
Landgoed en Stichting De Boom
Arnoud Jan de Beaufort, Burgemeester van Leusden en van
Stoutenburg, zoon van de eerdergenoemde Arnoud Jan en Anna Aleida,
liet in 1879 Huize de Boom bouwen op de noordzijde van de
Luntersebeek aan de weg van Leusden naar Woudenberg. Het huis werd
genoemd naar boerderij de Boom die aan de zuidzijde van deze weg
lag. Tussen 1880 en 1910 kocht Arnoud Jan een twaalftal boerderijen
langs de Arnhemseweg en de Leusbroekerweg.
Door zijn huwelijk met M. J. A. J. C. barones van Hardenbroek
kwam het landgoed de Heiligenberg met de daarbij behorende
boerderijen in bezit van de familie de Beaufort. Juffrouw
Annie heeft het familiebezit ondergebracht in Stichting de
Boom om versnippering tegen te gaan. De Stichting streeft naar een
duurzaam economisch beheer van haar goederen. Er is geen plaats
meer voor intensieve veeteelt. In de geest van de
initiatiefneemster van de Stichting wordt aan sociaal-culturele
organisaties en aan individuele personen financiele steun verleend,
met name binnen de gemeenten Leusden en Woudenberg. Zie hiervoor
het venster Juffrouw Annie.
De twintig pachtboerderijen en de woningen van het landgoed zijn
herkenbaar aan de (Beaufort) blauwe luiken met meestal een witte
spiegel.
