Dialect
Het Drents is een dialect, ook wel een streektaal genoemd. Net als bijvoorbeeld het Twents of het Limburgs. In bijna ieder dorp in Drenthe klinkt het Drents anders. Zo kun je aan het dialect dat iemand spreekt, horen uit welk dorp iemand komt. De Drentse streektaal lijkt op de streektaal die in Groningen, Overijssel en ook in het noorden van Duitsland gesproken wordt. De verzamelnaam voor al deze talen is Nedersaksische taal.
Wat zeg je?
Tot de Middeleeuwen werd in ieder Nederlands gewest een andere streektaal gesproken. Voor het maken van afspraken met mensen die in een ander gewest woonden, was het handig om in dezelfde taal te schrijven. Vanaf ongeveer de zeventiende eeuw ontstond een standaardtaal in Nederland. Deze standaardtaal lijkt op het Nederlands dat nu overal in Nederland wordt gesproken. Op school moesten de kinderen leren lezen en schrijven in het standaard Nederlands. Op het schoolplein en thuis bleven de meeste mensen Drents spreken.
Drentse schrievers
Er worden ook verhalen en gedichten geschreven in het Drents. Bij de rotonde aan de Hoofdstraat in Borger staat een borstbeeld van Hans Heyting. Hij was een ‘Drentse schriever’. Onderstaand gedichtje schreef hij voor kinderen:
Een ekster gung op ien april
hen d' oogarts, want hie mus een bril.
Hie kun zien ogen niet meer vertrouwen,
as e zien neie nust mus bouwen.
Men zöt hum nou met takken togen -
een brille veur zien eksterogen.
Meertalig
Misschien spreek jij behalve Nederlands ook Drents. Je bent dan meertalig opgevoed. Als je van jongs af aan meer talen hebt geleerd, kun je makkelijker en sneller nog een nieuwe taal erbij leren.
Prugeltie
Veel mensen vinden het fijn om Drents te praten en willen niet dat de streektaal verdwijnt. In 2007 is het Huus van de Taol opgericht. Deze organisatie heeft als doel de Drentse streektaal te bewaken als een schat, een taalschat. Het Huus van de Taol organiseert actviteiten om het Drents te stimuleren. Zo wordt er ieder jaar een schrijfwedstrijd georganiseerd en wordt er een verkiezing gehouden van het Mooiste Drentse woord. Woorden als prugeltie, knooien en kopstubber werden al eens genomineerd. Weet jij wat die woorden betekenen?
