Wat is een gilde?
In de middeleeuwse steden woonden veel ambachtslieden. Alle mensen met hetzelfde werk waren lid van een vereniging, een gilde. Het gilde zorgde ervoor dat alle ambachtslieden spullen met dezelfde prijs en kwaliteit verkochten. Zo hadden alle ambachtslieden evenveel kans om hun spullen te verkopen. Lid zijn van een gilde betekende ook zekerheid. Als je ziek werd, zorgde het gilde voor je. Het was niet makkelijk om lid van een gilde te worden. Je moest eerst veel geld betalen. Daarna ging je in de leer bij een meester. Pas als je met succes een meesterstuk had gemaakt, mocht je een eigen werkplaats beginnen. In Oldenzaal bestonden in ieder geval gilden van de smeden, schoenmakers, wevers en kleermakers, kooplieden en glasblazers.
Gilden en de kerk
Elk gilde werd beschermd door een heilige. Een heilige is een belangrijk persoon in de rooms-katholieke kerk. Denk maar aan Maria, de moeder van Jezus. In de Plechelmuskerk had ieder gilde een eigen altaar, dat gewijd was aan de eigen beschermheilige. Op het altaar stond een beeld van de heilige. De leden van het gilde onderhielden het altaar en brandden er kaarsen. Ook betaalden ze geld om de mis te laten lezen bij hun altaar. Eén van de beelden is bewaard gebleven. In Museum het Palthehuis kun je Sint Eloy bekijken. Hij was de beschermheilige van het gilde van de smeden.
Feesten
Op de naamdag van hun heilige vierden de leden van het gilde feest. In ruil voor 3 pond was om kaarsen te maken, mochten de leden van het gilde de klokken van de Plechelmuskerk luiden. Daarna gingen zij samen eten en drinken in hun gildehuis. De rijke gilden hadden vaak prachtige huizen. Ruim 200 jaar geleden zijn de gilden afgeschaft.
