Waar liggen de bronnen van de Regge? Een tot op heden onbeantwoorde vraag. Haast net zo geheimzinnig en mysterieus als de vele verhalen over de bronnen van de Nijl. Niemand weet het precies. En misschien moeten we dat ook maar zo houden. Het houdt mensen nieuwsgierig. Een nuchter feit is dat de Regge op dit moment begint bij een gemaaltje achter havezate Westerflier, dat water vanuit de Schipbeek in de gracht rond het Westerflier pompt. Vandaar gaat het water via een sloot naar de huidige bovenloop van de Regge om uiteindelijk bij Ommen in de Overijsselse Vecht uit te monden.
Open landschap
Het landschap zag er honderden jaren geleden heel anders uit
dan nu. Als je vanaf de brug over de Schipbeek bij boerderij de
Houboer kijkt naar het westen, richting Lochem, zie je voor je een
groot open gebied met veel grasgronden, boerderijen, verspreid
staande bomen en kleine bosjes. Als je goed kijkt, zie je dat het
gebied veel lager ligt dan waar jij staat. Denk nu de Schipbeek,
boerderijen, bomen en bosjes weg en denk daarvoor in de plaats een
groot moerasgebied. Dan heb je zo ongeveer voor ogen hoe het gebied
er oorspronkelijk uitgezien moet hebben. Op oude kaarten kun je dat
nog goed terug zien. De toenmalige bewoners ontgonnen de moerassen
tot landbouwgrond en gaven er namen aan: Gelselaarsebroek,
Stokkummerbroek, Markelosebroek.
Economisch belang
Omstreeks 1402 werd vanuit de Hanzestad Deventer de Schipbeek
gegraven om een handelsweg over water te krijgen met Westfalen. De
stad Zutphen voelde de concurrentie van Deventer en zocht een natte
handelsroute oostwaarts via de Berkel. Om zijn doel te realiseren
moest Zutphen, evenals Deventer, een aantal toenmalige beeklopen
met elkaar verbinden.
Net als nu het geval is, werd ook vroeger uit economisch belang
alles in het werk gesteld om de infrastructuur zo goed en efficiënt
mogelijk in te richten. Zo werd ook een vaarverbinding gemaakt
tussen de Schipbeek en de Regge. De naam van de boerderij (nu
pension) De Ziel, wat sluis betekent, nabij het Huis Westerfier,
herinnert hier nog aan. De Regge en de Berkel werden bevaren met
zompen. Dat waren kleine transportschepen met een geringe diepgang
die ook bij zeer lage waterstanden nog konden varen. De Reggezompen
werden gebouwd op scheepswerven in het dorp Enter. De meeste
schippers kwamen daar ook vandaan. Vanuit Diepenheim werd tot ver
in de 19de eeuw het beroemde "Diepenheimse wortelzaad" over de
Regge vervoerd. In Diepenheim zelf herinnert het oude pand van
schildersbedrijf Ziel, schuin tegenover de Johanneskerk, nog aan de
scheepvaart op de Regge. Hierin was eertijds een schippersherberg
gevestigd. De naam Ziel komen we in Diepenheim als familienaam nog
steeds tegen.
De eisen des tijds
Op dit moment wordt de Regge ingericht naar de eisen en
behoeften van deze tijd. In 1993 verscheen de eerste "Regge Visie".
De huidige maatschappij vraagt om een schone, milieuveilige en
aantrekkelijke omgeving. Schoon oppervlakte- en grondwater zijn
daarvan belangrijke componenten. Daarnaast dwingen wijzigingen in
het klimaat tot het "veerkrachtig" maken van de
watersystemen. Men wil calamiteiten, bijvoorbeeld als gevolg van
langdurige en overvloedige regenval, maar ook lange perioden van
droogte, kunnen opvangen. Het Waterschap Regge en Dinkel heeft in
de afgelopen decennia diverse maatregelen genomen om invulling te
geven aan deze maatschappelijke vragen. Zo zijn de meeste
waterzuiveringsinstallaties "afgekoppeld", waardoor de kwaliteit
van het water sterk is verbeterd. De Regge is via een onderleider
onder het Twente Kanaal weer rechtstreeks verbonden met (een deel
van) zijn "bovengebied". Diverse stuwen zijn weggehaald of
voorzien van vispassages, waardoor vis vanaf de Overijsselse Vecht
weer de Regge op kan trekken. Bovendien wordt de Regge weer zoveel
mogelijk gelegd in zijn oorspronkelijke beekdal. Zowel bij
Diepenheim als ook stroomafwaarts bij Nijverdal, Hellendoorn en
Lemele is deze reconstructie te zien. Men beoogt hiermee de
landerijen te beschermen tegen overstroming en aan de andere kant
verdroging tegen te gaan. Verder worden natuurontwikkeling,
kwaliteitsverbetering van het water en het verhogen van
aantrekkelijkheid van de leefomgeving met elkaar gecombineerd.
