Tijdens een donkere nacht in maart 2010 reed een auto met drie
jongeren erin het Zwarte Water in. Ze waren zich niet bewust dat de
weg waarop ze reden eindigde bij de aanlegplaats van het Genemuider
veer aan het Zwarte Water. Eén van de inzittenden verdronk. In het
verleden deden zich vaker ongelukken bij het veer voor. Met name de
veerramp van 1922 maakte grote indruk op de Genemuidenaren.
Op 8 maart 1922 ging een stevige zuidwestenwind geleidelijk over
in een ziedende storm. De wind stuwde het water uit de Zuiderzee
met grote kracht het Zwarte Water in. Zware hagel- en regenbuien
maakten het er alleen maar erger op. Veerman Thijs Velthuis koos
daarom voor de roeiboot in plaats van de pont om de passagiers van
de tram van half 6 op te halen. Maar na zijn aankomst, durfde een
deel van het gezelschap niet in de roeiboot te stappen. De veerman
liet zich door burgemeester Groote Balderaar ten Velde overreden
alsnog de pont te halen. Met veel moeite kon hij even later de
twaalf passagiers aan boord krijgen. Toen de pont zo'n 20 meter van
de oever was, stond de kabel zo strak dat de veerman besloot terug
te keren, maar dat lukte niet. De passagiers raakten in paniek toen
het buiswater over het dek begon te spoelen en stapten over in de
roeiboot, die achter de pont was vastgebonden. De veerman, zijn
zoon en twee passagiers bleven op de pont. Toen sloeg het noodlot
toe. De roeiboot kapseisde en de daarin aanwezige passagiers
verdwenen in de golven. Na enige tijd knapte de kabel van de pont,
die daarna richting Zwartsluis dreef. Elf mensen verloren het
leven, waaronder de veerman en zijn zoon, en de burgemeester en
zijn vrouw. De verslagenheid onder de bevolking was groot en nog
jaren werd de dag van de ramp, het was biddag, herdacht.
Beroemde passagiers
Het veer van Genemuiden heeft een eeuwenoude geschiedenis.
Oorspronkelijk was het veer eigendom van de landsheer, de bisschop
van Utrecht. Maar al in 1347 droeg bisschop Jan van Arkel zijn
rechten op het veer over aan Genemuiden, op voorwaarde van vrije
overtocht voor hem en zijn ambtenaren. Het veerrecht legde de stad
geen windeieren. Eeuwenlang vormde het veer een belangrijke bron
van inkomsten. Reizigers die van Zwolle naar de bisschopsstad
Vollenhove wilden reizen bijvoorbeeld, staken meestal bij
Genemuiden het Zwarte Water over. Zo kwam er genoeg veergeld binnen
om de eigen inwoners en hun vee gratis over te zetten.
Ook militair gezien was het veer van Genemuiden van grote
betekenis. In tijden van oorlog maakten legers die naar het noorden
of het westen wilden er gebruik van. In 1568 bijvoorbeeld, aan het
begin van de Tachtigjarige Oorlog, gebruikte het leger van Alva het
veer om op te marcheren naar Groningen, waar hij uiteindelijk bij
Heiligerlee een grote nederlaag zou lijden. Spectaculair moet in
1813 de oversteek zijn geweest van 3 à 4.000 soldaten van het leger
van Napoleon, dat na de rampzalige veldtocht in Rusland op weg was
naar huis.
Het veer in onze tijd
Tijdens de veerramp van 1922 was een oude houten pont in de
vaart. Na de ramp werd deze vervangen door een metalen exemplaar.
Het gebruik van het veer liep snel terug toen in 1973 de autoweg
Genemuiden-Hasselt werd geopend. Tegenwoordig wordt de door een
motor aangedreven kabelveerpont vooral gebruikt voor
woonwerkverkeer en door scholieren en toeristen. De huidige
exploitant van de veerdienst is Connexxion. Door de teruglopende
inkomsten zag dit bedrijf zich in 2010 genoodzaakt het aantal
vaarten te verminderen en de tarieven te verhogen. Toch zouden de
Genemuidenaren het veer voor geen goud willen missen.
