De voormalige gemeente Wijhe, die in 1811 tijdens het bewind van Napoleon is gevormd, kan beschouwd worden als de opvolgster van het vroegere kerspel annex schoutambt met die naam. Het kerspel had van oorsprong betrekking op het kerkelijk verzorgingsgebied; het schoutambt op de politiek-juridische status van hezelfde gebied. De schout werd dan ook benoemd door het provinciale bestuur van Overijssel. Het kerspel werd bestuurd door erfgenamen of goedheren. Dat waren de eigenaren van de in het kerspel gelegen erven. Op elk erf lag één stem. De Bataafs-Franse revolutie van 1795 bracht in Wijhe een municipaliteit náást de bestaande structuren, met gekozen volksvertegenwoordigers. Veel spanning leek dit niet op te roepen. In 1796 was er slechts sprake van een kleine strubbeling tussen municipaliteit en kerspelbestuur over het benoemen van een schoolmeester.
Ontstaan gemeente
De municipaliteit maakte onder Franse bewind al snel plaats voor de burgerlijke gemeente Wijhe. De eerste burgemeester van Wijhe was Gilles Schouten. Gilles was nog maar 21 jaar toen hij in 1812 burgemeester van Wijhe werd. De kersverse burgemeester kwam eens in de week bijeen met de plaatselijke notabelen: pastoor Reinink van De Boerhaar, dominee Warmelo en provinciaal gedeputeerde Van de Pol, die op huize Wengelo woonde. Ongetwijfeld hebben de heren gesproken over de Franse overheersing, over Napoleons tocht naar Rusland en over diens successen en nederlagen. Een broer van Schouten moest dienen in het leger van Napoleon. Van hem werd niets meer vernomen. De jonker van landgoed De Gelder was ook ingelijfd bij het Franse leger, maar hij keerde behouden terug. Na de slag bij Leipzig trokken de Fransen zich terug, achtervolgd door de kozakken en Pruisen. Schouten hoopte verschoond te blijven van de komst van deze bevrijders. Het bleek ijdele hoop, want op 13 november 1813 verschenen de kozakken in Wijhe.
Nieuw bestuur
In november 1813 jubelde "heel Holland". De erfprins Willem Frederik landde in Scheveningen. Nederland zou weer vrijheid en zelfstandigheid genieten. Maar de meeste bestuurlijke hervormingen uit de Franse tijd bleven intact. De (beter gesitueerde) Wijhenaren konden hun eigen gemeenteraadsleden blijven kiezen. Na de bevrijding van de Fransen zag de Wijhese raad er als volgt uit: A.C. Bentinck tot Nijenhuis, D. Maas, H.J. Kattewinkel, H. Kattewinkel, G. Dwars, H. Dwars, P. Boermans, C. Elshof en G. van Enk. Gilles Schouten bleef burgemeester in Wijhe tot 31 december 1856 en heeft zijn gemeente dus 44 jaar gediend. Hij heeft niet alleen de Franse tijd meegemaakt, maar ook de modernisering van het openbaar bestuur toen de grondwet van Thorbecke in 1848 werd ingevoerd. Schouten overleed op 22 december 1857.
Gemeentehuis
Het gemeentelijk kantoor is nogal eens van plek veranderd. De aanvankelijke mairie was gevestigd in een huurpand aan de oostkant van de Langstraat. Vanwege de grote "drukte en zenuwachtigheid" in de kozakkentijd vertrok burgemeester Schouten met zijn gezin naar huize Wijhendaal. Enige jaren later werd het gemeentehuis ook verplaatst naar het Wijhendaal. In 1859 werd een gedeelte van het koetshuis van huize Wijhezicht gebruikt als gemeentekantoor. Het mooie huis van de weduwe Bredewold, op een centrale locatie in het dorp, heeft van 1866 tot 1912 dienst gedaan als onderkomen voor het gemeentelijk apparaat. Toen dit ook weer te klein bleek, werd besloten om het af te breken en op dezelfde plek een nieuw gemeentehuis neer te zetten. Dit nieuwe gebouw heeft zich kunnen handhaven tot 1983. Een lang gekoesterde wens om huize Wijhezicht weer in gebruik te nemen werd dat jaar werkelijkheid. Twee prachtige glas-in-loodramen gingen mee naar Wijhezicht en kregen een plaats bij de ingang van de raadszaal. De fusie met de gemeente Olst in 2001 vereiste wederom een nieuw onderkomen. In 2011 kwam een modern kantoorpand voor de fusiegemeente aan de IJsseldijk in Wijhe tot stand.
Gemeenteraad
De samenstelling van de gemeenteraad was een afspiegeling van de vooroorlogse standenmaatschappij. De adel, fabrikanten en gezeten boeren maakten de dienst uit. Baron de Vos van Steenwijk las naar verluidt tijdens de raadsvergaderingen de krant en keek pas op wanneer de burgemeester het woord voerde. Na de Tweede Wereldoorlog waren de christelijke partijen KVP, CHU en ARP en de socialistische PvdA in Wijhe de grootste partijen. De gemeente heeft jarenlang een rooms-rode coalitie gekend van PvdA en KVP. Na de fusie van genoemde christelijke partijen tot het CDA in 1980 nam deze partij de sleutelrol van de KVP over. De lokale politiek kenmerkte zich door stabiliteit en samenwerking in redelijke harmonie.