Stöppelhaene

Raalte bruist van festiviteiten

Tijd van wereldoorlogen

Door de centrale ligging van Raalte kende het dorp een bloeidende handel en middenstand. De bedrijvigheid leidde tot markten en jaarmarkten die bezoekers vanuit de verre omgeving naar Raalte lokten. Ook de horeca was ruimschoots vertegenwoordigd, zozeer zelfs dat in de eerste helft van de 19de eeuw de pastoor de verplaatsing van de katholieke kerk op de Heemen, ruim een kwartier gaans buiten Raalte gelegen, naar het dorp tegenhield, omdat hij bevreesd was voor de verderfelijke invloed die de vele kroegen en herbergen op de gelovigen zouden hebben.

Jenngiesmarkt

Het is dan ook niet verwonderlijk dat in Raalte verschillende feesten tot ontwikkeling kwamen. Vanouds bekend is de Raalter Mei-kermis met zijn "Jennegiesmarkt". Dan hadden de boerenmeiden en -knechten hun jaarloon gebeurd en trokken massaal naar de Raalter voorjaarsmarkt. De "vente" (jongens) trakteerden in de cafés de meisjes. En de meisjes op hun beurt trachten met "möppies" (koekjes) de "vente" te paaien. Aan het eind van de avond werden de jongedames door de "vente" naar huis gebracht. Menig huwelijk is hieruit voortgekomen.

Stöppelhaene

Na de Tweede Wereldoorlog vond men in Raalte dat het tijd geworden was voor een nieuwe festiviteit. Toen in 1951 de R.K. Imkersvereniging Sint Imelda een landelijk congres mocht organiseren, was dat een mooie gelegenheid Raalte flink "op de kaart" te zetten. Zo ontstond Stöppelhaene, als een mengeling van zomerbraderie en een traditioneel oogstfeest. Burgemeester Ambrosius (Broos) Ganzeboom was de bedenker van de naam, naar het vroegere gebruik aan het einde van de rogge-oogst. In 1951 vond de eerste editie van het oogstdankfeest plaats. Van heinde en ver kwamen de bezoekers om zich te vergapen aan de oogstoptocht en het winkelen op straat, de braderie. Het Stöppelhaenefeest zou in de decennia daarna uitgroeien tot een 5 dagen durend mega-feest dat jaarlijks vele tienduizenden bezoekers trekt en nog steeds tal van folkloristische onderdelen kent.

Carnaval

Een ander fenomeen op feestgebied is het carnaval in Raalte. Raalte telt twee carnavalsverenigingen: de Stöppelkaters en de Zwabberaars. De eerstgenoemde vereniging is voortgekomen uit KaRaMiJo, de organisatie van Katholieke Raalter Middenstands Jongeren, die al in de jaren vijftig van de 20ste eeuw in besloten kring carnaval vierden. Het zou nog tot eind jaren zestig duren voordat het carnaval echt doorbrak in Raalte. Met name de Stöppelkaters zorgden ervoor dat het Raalter carnaval brede bekendheid kreeg, vooral dankzij de grote optocht die elk jaar op de zondag voor Aswoensdag, het begin van de Vasten, wordt gehouden en vele duizenden bezoekers trekt. Ook in de buurtdorpen Heeten, Nieuw Heeten, Broekland en Mariënheem ontstonden carnavalsverenigingen die hun eigen activiteiten ontwikkelden. Dat zijn respectievelijk de Sallands Zotten, Hekk'n Sluuters, Dondermadeurs en Assendorper Zotten. In 1975 werd in Raalte de Zwabberaars opgericht.

Ribs & Blues

In 1996 was het tijd voor een nieuw evenement: "Ribs & Blues" werd geboren. Van een kleinschalig evenement op de middag van Eerste Pinksterdag, waarbij spareribs en bluesmuziek de belangrijkste elementen vormden, groeide het al snel uit tot een mega-festijn dat 3 dagen duurt. Op twee podia treden vele bekende en minder bekende artiesten uit binnen- en buitenland op voor enkele tienduizenden bezoekers. De spareribs vinden daarbij nog steeds gretig aftrek.

Wandeldorp

Vanaf 2007 ontwikkelde Raalte zich ook als "wandeldorp". De Sallandse Wandelvierdaagse groeide in de jaren daarna uit tot een sportief gebeuren waaraan door steeds meer wandelaars uit binnen- en buitenland wordt deelgenomen.

Ponyweek Heeten

Een ander belangrijk evenement in de gemeente Raalte is de jaarlijkse ponymarkt in Heeten. In 1961 vond de eerste aflevering ervan plaats, ook toen al georganiseerd door de Stichting Helami (Heetense Landbouw en Middenstand). Centraal tijdens de Ponyweek staat de pony- en paardenjaarmarkt, altijd op de vierde woensdag in september. Ettelijke honderden edele viervoeters worden er jaarlijks aangevoerd. In de dagen vóór en na de markt worden allerlei evenementen georganiseerd, zoals de kilometers lange rommelmarkt in het hele centrum van Heeten.

Zomerfeesten

Andere buurtdorpen laten zich niet onbetuigd en organiseren ook allemaal hun eigen tentfeest, meestal ontstaan uit de plaatselijke kermis. Zo kent Mariënheem het Midzomerfeest (medio juni), Nieuw Heeten het Bouwvakkersfeest (begin van de bouwvakvakantie) en heeft ook Luttenberg in augustus zijn jaarlijkse feest, waarbij steeds gepoogd wordt met een ludieke actie landelijke bekendheid te verwerven. Met evenementen als "gatgraven" en vooral "zwientie tikken" (geblinddoekt varkens aantikken) is dat de organisatie van het Luttenbergs Feest ook prima gelukt. Broekland kent maar liefst twee evenementen, namelijk de "Kôle Kermse", het feest in het prille voorjaar, en de kermis met tal van activiteiten middenin de zomer.