Met optochten, voorstellingen, een expositie en een enorme 3D-tekening op de Markt vierde Hardenberg in 2011 een bijzonder feestje: de verjaardag van Sesamstraat. Maar er was dat jaar meer: een atelierroute, kunstexposities, korenfestivals, straattheater, dansdemonstraties, zandsculpturen, om maar eens enkele zaken te noemen. En daarnaast bood De Voorveghter weer een scala aan mogelijkheden tot culturele verrijking op het gebied van theater, dans, muziek en cabaret. Kortom: cultuur in Hardenberg leeft. Maar voor het zover was…
Regionale cultuur
Vanaf 1961 kende Hardenberg een Culturele Raad, die zich aanvankelijk vooral bezig hield met het subsidiëren van de circa 45 regionale zang-, muziek- en (amateur)toneel-verenigingen. "Cultuur met een hoofdletter" beperkte zich tot de culturele avondjes van Tesselschade Arbeid Adelt, de vrouwenafdeling van de Rotaryclub. In de jaren veertig werden er met enige regelmaat films vertoond in "Bioscoopzaal" Café Leerink (waar ook de Sociaal Democratische Vrouwenclub vergaderde en nu de HEMA worsten verkoopt) en later in het achterzaaltje van Café Potgiesser aan de Markt. In 1972 werd Gemeenschapscentrum De Haven in gebruik genomen, een multifunctioneel centrum waarin zowel het Kreatief Centrum Hardenberg, de Stichting Mensen zonder Werk als de Streekmuziekschool (met balletzaal) gevestigd waren. Aan een theater was vooralsnog geen behoefte.
Kennismaking met "echte" cultuur
Dat veranderde toen in 1982 Jan Kroesen benoemd werd als secretaris van de Culturele Raad. Met zijn eerder opgedane ervaring zou hij de motor van het culturele leven in Hardenberg worden. Als er geen publiek voor een breed cultureel aanbod was, moest je dat vormen, was zijn mening. Culturele ontwikkeling moest beginnen bij de jeugd. De gemeente kon zich in die visie vinden en verschafte de noodzakelijke financiën voor een lespakket voor de basisscholen. En vervolgens moest ook de rest van Hardenberg kennis maken met cultuur in de breedste zin van het woord. Het balletzaaltje van De Haven werd circa vijftien keer per jaar omgebouwd tot theater: vier lampen belichtten een podium, opgebouwd uit tafeltjes die met klemmen aan elkaar werden vastgemaakt en bedekt werden met een groot vloerkleed. Toen nog onbekende artiesten als Youp van 't Hek en Herman Finkers maakten hun opwachting in Hardenberg. De voorstellingen werden goed bezocht en er bleek voldoende draagvlak te zijn voor een echt theater.
De Voorveghter
Dankzij de toezegging van een grote financiële bijdrage van de Wavin, de culturele afdrachten van de bingoavonden van Ponypark Slagharen en de diplomatie van burgemeester Splunder ging de gemeenteraad overstag en werd het Gemeenschapscentrum in 1988 overgenomen en uitgebouwd door de gemeente. Het in 1989 officieel geopende (nog steeds multifunctionele) Culturele Centrum, dat voor een groot deel draaide op de medewerking van vrijwilligers, beschikte nu ook over theaterfaciliteiten. De naam werd ontleend aan een voormalige expositieruimte aan het eind van de Voorstraat, aan de boorden van de Vecht: De Voorveghter. Diverse verbouwingen volgden, de muziekschool kreeg een ander onderkomen en sinds enkele jaren heeft Hardenberg een echt theater met twee zalen, samen goed voor bijna 600 bezoekers per avond. In 2003 kwam er een bioscoopzaal bij (sinds 2007 zijn dat er drie) en in 2004 werd het Filmhuis Hardenberg opgericht voor het vertonen van meer bijzondere filmproducties.
Uitstraling
De invloed van de Voorveghter op het culturele leven in en rond
Hardenberg is nog steeds groot. "Als de mensen uit de
'buitengemeenten' niet naar ons theater komen, moet het theater
naar de mensen". Met het beschikbaar stellen van de opgedane
expertise werden ook andere plaatsen binnen de gemeente warm
gemaakt voor meer cultuur. Sinds 2006 kan men in het Kronkelhonk in
Slagharen, naast buurthuiswerk en workshops klompjes beschilderen,
in de theaterzaal ook genieten van Ierse volksmuziek. Dedemsvaart
heeft vanaf 2010 met de Gashouder een eigen theaterzaal en zowel in
Gramsbergen als in Dedemsvaart wordt gewerkt aan nieuwe
multifunctionele centra met theatervoorzieningen.
Nog steeds houdt De Voorveghter het contact met "de achterban" op
alle mogelijke manieren in stand. Naast Hamlet en Virginia Woolf
hebben ook "Uutvinden is mien hobby" en Twente Plat hun plek in het
programmaboekje gekregen. Op meer dan de helft van de speelavonden
vinden we activiteiten van scholen, bedrijven en verenigingen uit
de omgeving. In samenwerking met de gemeente worden activiteiten
georganiseerd als het straattheaterfestival. Zo maakt de culturele
voorvechter van Hardenberg zijn naam jaar in jaar uit waar.
