Nieuwe stromen in de kunst
Vanaf 1900 veranderde er veel in de kunst. De beeldende kunst en bouwkunst gingen experimenteren en men schilderde niet meer alleen de werkelijkheid. Moderne kunst stond voor alles wat nieuw was en niet ouderwets. Door uitvindingen van nieuw materiaal zoals beton, staal en glas en technieken kwamen er nieuwe mogelijkheden in de bouwkunst.
Een nieuwe stijl de Jugendstil in Purmerend
In Purmerend stonden twee fabrieken waar er aardewerk werd gemaakt. De eigenaren waren de familie Brantjes en de familie Lankelma. Van aardewerk werden bijvoorbeeld vazen gemaakt in de stijl van de Jugendstil. De motieven van bloemen en planten worden gebruikt als inspiratie bij de Jugendstil. Het zijn kleurige afbeeldingen waarbij de natuur een grote rol speelt. In het Purmerends museum is een grote collectie te zien van Jugendstil aardewerk.
Een nieuwe stijl in aardewerk in Purmerend
Na de tweede wereldoorlog werd er in Edam door vader en zoon Fris een fabriek opgericht, de NV Keramische Industrie Fris. Er was behoefte aan aardewerk voor het huishouden. Door de oorlog was er hier een tekort aan ontstaan. Het aardewerk was eenvoudig van vorm, kleurrijk en vooral functioneel. Het kreeg de naam Nieuwe Zakelijkheid. Het was een hele andere stijl dan de Jugendstil. De fabriek van Fris heeft niet zo lang bestaan. In 1969 moest de fabriek sluiten door concurrentie uit binnen- en buitenland.
Nieuwe zakelijkheid ook in de bouwkunst
De Nieuwe Zakelijkheid speelde een belangrijk rol in de bouwkunst. Bij het bouwen bepaalde de functie van het gebouw de vorm. Daarbij werd er gebruik gemaakt van nieuwe materialen zoals glas, beton en staal. In 1912 ontwierp de architect J.J.P. Oud een bioscoop voor de heer Schinkel, Cinema Schinkel. Later was hij betrokken bij de oprichting van De Stijl in 1917. Gerrit Rietveld was hierbij ook betrokken. Hij bedacht een woonhuis voor de huisarts van Ilpendam.
Een mooi ontwerp van Nieuwe Zakelijkheid
Een van de mooiste ontwerpen van de Nieuwe Zakelijkheid in Purmerend is het voormalige stadsziekenhuis. Het is een ontwerp van Cornelis Koning en Jan Plas.
Vanaf 1960 groeide de bevolking van Purmerend. Voor alle nieuwe bewoners moesten woningen gebouwd worden. Het was niet meer mogelijk om te bouwen volgens de nieuwe zakelijkheid. Het was nu belangrijk dat er snel en veel woningen werden gebouwd zodat er voor alle bewoners een huis was.
