Overal houten huizen
Overal in Waterland stonden ze, houten huizen. Vaak waren ze blauw, grijs of zwart van kleur. De huizen waren te vinden in de stad en op het platteland. Maar door brand werden veel houten huizen in Monnickendam, Edam en Purmerend verwoest. Na 1500 werd er dan ook besloten dat de huizen in de stad van bakstenen gebouwd moesten worden. Nu staan de houten huizen voornamelijk nog op het platteland.
Waarom werden de huizen van hout gebouwd
In steden en op het platteland werden de huizen van hout gebouwd. Dit had meerdere redenen. De boeren bouwden hun huizen zelf. Dit deden ze met het materiaal dat in de buurt te vinden was. Er werd hout van de bomen gebruikt, riet voor het dak en gedroogde veenplaggen voor de wanden. Bij veel huizen zijn er niet eens spijkers gebruikt.
Een andere reden om hout te gebruiken was het type grond in Waterland. In Waterland is er voornamelijk veengrond te vinden. Dit is grond die weinig gewicht kan dragen. Stenen huizen waren te zwaar en zakten weg in de grond. Dit gold niet voor houten huizen. Verder vonden de Waterlanders huizen van hout gewoon mooi.
Woonstalhuizen
In de dorpen Broek in Waterland, Holysloot, Ranswoude en Zuiderwoude vind je een speciaal type houten huizen. Dit zijn de woonstalhuizen, sommige zijn wel vijfhonderd jaar oud. Ze waren heel groot. De afmetingen van zo een huis waren vier tot zes meter breed en zestien tot negentien meter lang. Dit kwam omdat mensen en vee samen in een huis woonden. Het woon- en slaapgedeelte werd verwarmd door een open vuur. In een kuil werd vuur gemaakt en hierboven hingen de kookpotten.
Nog een paar huizen te vinden
In Edam is er nog één houten huis bewaard gebleven. Dit is te vinden aan de Achterhaven. De mooiste voorbeelden van houten huizen staan in Broek in Waterland. In 1700 werden veel boeren handelaar en het vee stond dus niet meer in huis. De ruimte werd verbouwd tot luxe woonruimte. Soms waren daar prachtig beschilderde wanden te vinden. Houten visserhuizen zijn nog te vinden op Marken en Durgerdam
