Wijhe heeft een bijzondere naam, met een sacrale klank, die teruggaat op de Germaanse tijd. De naam komt voor het eerst voor in een oorkonde van 28 augustus van het ‒ vermoedelijke ‒ jaar 960, waarvan alleen een afschrift uit de 16de eeuw is overgeleverd. Hierin verklaarde koning Otto I dat hij voor het zielenheil van hemzelf, zijn gemalin Adelheid en zijn ouders enkele schenkingen deed aan het klooster in de stad Maagdenburg, waaronder één hoeve in "Wie". Hiermee werd hoogstwaarschijnlijk Wijhe bedoeld. Soortgelijke naamsvermeldingen van Wijhe zijn bekend uit de 12de eeuw.
Naamkundig onderzoek
Verschillende naamkundigen hebben erop gewezen dat de plaatsnaam Wijhe etymologisch (de leer van de woordafleiding) te herleiden is tot het Oudgermaanse "wîha" of "wîh". Hieraan wordt de betekenis van een (heidens) heiligdom toegekend. Hier brachten de Germaanse inwoners van de kleine nederzetting offers aan hun goden, om ze gunstig te stemmen en goede oogsten af te smeken. Aan het heiligdom kwam een einde met de komst van Angelsaksische missionarissen als Lebuinus en de legers van de christelijke vorst Karel de Grote in de 8ste eeuw. Wijhe is dus in ieder geval enkele eeuwen ouder dan de eerste vermelding in 960 en bestond mogelijk al in de Romeinse tijd.
Voorchristelijke heiligdommen
Namen van nederzettingen die verwijzen naar de aanwezigheid van voorchristelijke heiligdommen zijn zeldzaam in Nederland. Wijhe behoort tot de weinige voorbeelden waarbij over de verwijzing naar een heiligdom, naar een heidense cultusplaats, overeenstemming bestaat. Plaatsnamen als "wîha"of "wîh" kwamen uitsluitend voor in laaggelegen gebieden, bij rivieren, voorden of bij wegen. De landschappelijke ligging van Wijhe past precies in dit beeld. De IJsseldelta was een laaggelegen gebied. Over de hoge gronden ten oosten van het IJsseldal heeft een doorgaande route gelopen die een verbinding vormde tussen het gebied ten zuiden van de limes (de grens met het Romeinse rijk) en Noord-Nederland. Vrijwel zeker voerde deze route, die van bovenregionale betekenis was, ook over de rivierduinen in de omgeving van Wijhe.
Uitspraak
Men schreef de naam Wijhe in de loop der eeuwen op steeds andere wijze. Zo zien we naast het oorspronkelijke Wie andere schrijfwijzen voorbijkomen zoals Wye, Wije, Wyer, Wijge of Wijer om tenslotte vaste vorm te krijgen in het huidige Wijhe. De Sallandse zegswijze "Wieje" blijft nog dichtstbij de oorspronkelijke aanduiding.
Wijhe 1.000 jaar
In 1960 vierde Wijhe op grootse wijze het 1000-jarig bestaan. Het hele dorp was betrokken bij de feestweek in juli van dat jaar. Straten, gevels en tuinen waren versierd. Er was een militaire parade, lunapark (kermis), handel-, industrie- en landbouwtentoonstelling, klederdrachtshow, muziekuitvoeringen, taptoe, een concours-hippique en een toneelvoorstelling. Hoogtepunt vormde de historische optocht op de laatste dag van de week, met 40 wagens waarop de geschiedenis van Wijhe verbeeld werd: van middeleeuwse groepen en kozakken uit de Franse tijd tot een oude schooltafereel en de eerste trein in Wijhe. Hoewel het weer de feestvierders minder gunstig gezind was, wordt tot op de dag van vandaag gesproken over deze festiviteiten rond Wijhe 1.000 jaar.