Weet jij wat een jaknikker is? Als je in Schoonebeek woont, weet je het vast!
In de periode voor de Tweede Wereldoorlog werd ontdekt dat er een enorm olieveld onder Schoonebeek ligt. De grootste van Nederland en zelfs van een groot deel van Europa! Olie werd na de oorlog heel belangrijk. Je kon het gebruiken als brandstof en als grondstof voor plastic. Het was heel kostbaar, net als goud. Dus het moest uit de grond! Maar de olie in Schoonebeek was vreemde olie. Bij andere olievelden is de olie helder en geel. Je hoeft, bij wijze van spreken, maar een gaatje in de bodem te boren en het spuit er al uit. Niet in Schoonebeek. Daar is de olie dik, taai en stroperig. Het moest er met speciale pompen uitgehaald worden. Die pompen heten jaknikkers. Knik maar eens ja met je hoofd. Zo bewegen die pompen ook.
Jaknikkers
Om de olie te verkopen werd in 1947 de Nederlandse Aardolie Maatschappij opgericht. De NAM. Er werd apparatuur en jaknikkers neergezet om de olie uit de grond te halen. Om de olie wat makkelijker omhoog te krijgen werd er stoom in de olie gespoten. Door de oliehandel groeit het dorp Schoonebeek. Er werden huizen gebouwd voor de oliearbeiders.
Het geld dat de olie opbracht kwam goed van pas. Na de oorlog ging het slecht met de economie. Er was veel werkeloosheid. Er was geld nodig om bijvoorbeeld weer nieuwe huizen te bouwen. De jaknikkers brachten jarenlang geld in het laatje van Schoonebeek, Drenthe en Nederland.
De knal van Schoonebeek
Kaboem! Op 9 november 1976 klonk er een harde knal door Schoonebeek. Door een foutje van een medewerker ontplofte er een boorinstallatie. Twee dagen lang spoot een mist van olie, zand en water omhoog. Heel Schoonebeek zat onder een laagje plakkerige olie en zand. Het hele dorp moest schoongemaakt worden.
Geen geknik meer
Tot 1996 werd er geknikt in Schoonebeek. Daarna werd de olieprijs zo laag dat het de moeite niet meer waard was om nog olie uit de grond te halen. Alle materialen werden opgeruimd en er bleven nog een paar jaknikkers staan ter herinnering. Nog steeds zit heel veel olie in de grond bij Schoonebeek. In 2011 is weer een start gemaakt met het oppompen van de olie. Nu zijn er moderne manieren bedacht om de olie omhoog te krijgen. De jaknikkers herinneren ons aan hoe de olie vroeger uit de grond werd gehaald.
