Uitzonderingen daargelaten
Vanzelfsprekend is een werkvrij weekend niet voor ieder beroep van toepassing. Neem als voorbeeld de Boskoopse boomkwekers. Een bezig volkje voor wie gaandeweg de jaren wel degelijk meer tijd vrijgekomen is voor ontspanning door modernisering binnen de bedrijfsvoering. Echter kennen kwekers meestal nog steeds geen vijfdaagse werkweek. De meeste boomkwekerijbedrijven werken fysiek van maandagochtend tot en met zaterdag even na het middaguur. En in drukke periodes – voorheen het voorjaar en najaar – wordt er van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat gewerkt. En dit zal niet minder worden met een 24-uurs maatschappij waar we ons anno nu (2021) in begeven.
Vrije tijd en vakantie voor kinderen
Kinderen zaten het grootste deel van hun tijd overdag op school. In Nederland werd officieel de zaterdag tot 1973 als een reguliere schooldag beschouwd. En zondagsochtends was er nog de zondagschool. Voorheen moest er na schooltijd meegeholpen worden bij het werk van de ouders. Denk hierbij aan de verzorging van het vee, meehelpen in het bedrijf of in het huishouden. Vanaf de jaren ’20 kwam daar geleidelijk verandering in en konden kinderen ook kind zijn. Ze speelden voornamelijk buitenshuis met elkaar. Op straat waren knikkeren, tollen en hinkelen de meest gebruikelijke spelletjes. Tieners trokken er meer op uit, vermaakten zich ’s zomers met zwemmen of ontmoetten elkaar bij (sport)verenigingen. Jong volwassenen gebruikten hun vrije uren om zichzelf te ontwikkelen, lazen boeken, bezochten (sport)verenigingen en familie of besteedden deze vrije uren om (meer) inkomsten te vergaren door te werken.
Vakanties
Op vakantie gaan is iets wat vanaf de jaren ’50 in opmars kwam. Buiten eigen dorp of omgeving vakantie doorbrengen in de zomer- of winterperiode was tot die tijd voor een kleine groep weggelegd, en al helemaal een vakantie naar het buitenland.
De zomervakanties bestonden vaak uit logeerdagen bij familie die buiten de eigen woonplaats woonden of men trok bepakt en bezakt met de fiets richting de Veluwe of kustplaatsen, om daar voor een paar dagen in een eenvoudige vakantiewoning of op een camping te verblijven.
Ontspanning voor Boskopers
Voor zover bekend, was in de beginperiode een zomervakantie in het buitenland doorbrengen slechts voor de welgestelden in Boskoop weggelegd. Voor het merendeel vierde men zomervakantie in eigen land. Deze vakanties werden veelal doorgebracht aan de stranden of in de bossen die Nederland rijk is.
Nederlandse winkeliers, ook wel de middenstand genoemd, waren wettelijk verplicht één week tussen 1 maart en 1 september hun winkel te sluiten. De Boskoopse winkeliers planden deze week meestal in de zomerperiode. “Mijn ouders hadden van 1934-1976 een boek- en kantoorboekhandel. Door middel van een advertentie in de Boskoopsche Courant werd deze ‘wegens vakantie gesloten’ week aangekondigd. Of zij in deze vrije week echt konden ontspannen, weet ik niet. Ze waren natuurlijk bang dat de concurrent hun vertrouwde klanten in de watten legden en dat zij na deze week bij de concurrent zouden blijven kopen. En dit was natuurlijk vice versa” aldus Boskoper Willem Kruiswijk (geboren in 1952).
Het begin 'bij de Citosa'
De welbekende ‘dagjes uit’ waren voor de meeste Boskoopse gezinnen dé manier om ’s zomers het vakantiegevoel te ervaren. Daguitjes naar de grote steden, dierentuin of het strand waren populair. “Onze daagjes uit – zoals we deze steevast noemden – begonnen bij de Citosa bushalte ‘op dorp’ omdat mijn ouders niet in het bezit waren van een rijbewijs. In de vroege ochtend (7 uur was geen uitzondering) met boterhammen, limonade, snoepjes en een nat washandje (overal goed voor volgens moeder) naar Rotterdam, overstappen op de bus van Vermaat (Europa Express) richting Maassluis en dan op de bus naar Hellevoetsluis om de in aanbouw zijnde Deltawerken te bezichtigen. En dan dezelfde busreis weer terug met het enige verschil dat er in de zogenoemde ‘busrestauratie’ tegenover centraal station Rotterdam een (warme) maaltijd werd gegeten” zo vertelt de heer Kruiswijk over zijn levendige herinneringen aan deze gezinsuitjes. “Wat ik me ook nog goed kan herinneren, is dat we van onze moeder aan het einde van de vakantieweek onze vader – die doodop van een hele week op stap te zijn geweest in zijn rookstoel lag te slapen - moesten wakker maken om hem te bedanken voor de ‘de fijne vakantie’.”
Roeien in het Rietveld
De zomervakantie betekende voor vele Boskopers niet alleen kamperen in Noordwijk of een dagje naar Madurodam. Naast het dagelijkse werk, dat toch gedaan moest worden, werden er (en worden nog steeds) regelmatig leuke activiteiten met elkaar georganiseerd. Denk hierbij aan roeiwedstrijden in het Rietveld en het ludieke polsstok springen over een sloot in de Nessepolder. Deed de jeugd ’s zomers stiekem aan ‘bootje aanhaken’ (bij beroepsvaart langszij meeliften richting Alphen a/d Rijn of Waddinxveen) of werden er gondelvaarten, corso’s, muzikale optochten en andere kleinschalige evenementen georganiseerd. Niet alleen de zomer was en is de periode waar men even kon en kan ontsnappen aan de beslommeringen die het dagelijkse werk met zich meebrengen. Wat te denken van optredens in het Flora theater, tentoonstellingen in het boomkwekerijmuseum of de jaarlijkse carnavalsoptocht. Nog steeds is er genoeg ontspanning buitenshuis in Boskoop te vinden waar menig dorpsbewoner voor te porren is!
(Samenstelling: Feya Westdijk)
