Op reis
Op 13 juli 1826 ging de 14-jarige Vriezenveense jongen Jacob Zacharias Urzinus Kruys met een huifkar op weg naar Rusland. Zijn reisdoel was Sint-Petersburg. Wat had een jongen uit het dorp Vriezenveen te zoeken in een grote Russische stad? In die tijd woonden er werkten er veel Vriezenveners in Sint-Petersburg. Zij waren handelaren, die Rusluie genoemd werden.
Handelaren
Al in de 18de eeuw waren de eerste Vriezenveners naar Sint-Petersburg vertrokken om zaad en linnen te verkopen. In de jaren die volgenden, trokken steeds meer Vriezenveners naar Rusland. Zij huurden winkeltjes in een groot gebouw aan de belangrijkste straat van de stad: de Nevski Prospekt. In de 19de eeuw ging het heel goed met de handel van de Rusluie. Ze verkochten wijn, sigaren, vis, tabak, jenever en pijpen aan de Russen. Zelfs de Russische tsaar (de koning van Rusland) kocht zijn sigaren van de Vriezenveense Rusluie.
Kerk
In 1834 kregen de Nederlanders in Sint-Petersburg een eigen kerk. Deze kerk stond ook aan de Nevski Prospekt. Al snel stond de kerk bekend als de Vriezenveense Kerk. Je kunt deze kerk in Sint-Petersburg nog steeds bekijken.
Dagboek
Ook Jacob vertrok om het vak van handelaar te leren. Hij reisde met drie oudere Rusluie, Lucas Brouwer, Egbertus Engberts en Hendrik Smelt. Tijdens de reis hield Jacob een dagboek bij. Hierdoor weten we veel over de reizen die de Rusluie tussen Sint-Petersburg en Vriezenveen maakten. Jacob schrijft bijvoorbeeld door welke plaatsen hij reisde, hoe vaak er gestopt werd en hoe vaak de paarden verwisseld werden.
Geweer mee!
Jacob schrijft in zijn dagboek dat de Rusluie niet zonder jachtgeweer op reis gingen. Het geweer was bedoeld ter bescherming tegen struikrovers en wilde dieren. De reizigers sliepen op opklapbare veldbedden, die ook als tafel gebruikt werden. Twee van deze bedden zijn in het Historisch Museum Vriezenveen te bekijken.
Einde van de Rusluie
Door de uitvinding van de stoomtrein en de stoomboot veranderde de handel tussen Vriezenveen en Sint-Petersburg. Handelaren uit andere landen konden nu snel en makkelijk naar de Russische stad reizen. Hierdoor moesten veel Vriezenveners hun winkeltje sluiten. Na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) kwam er een einde aan de handel. De laatste Vriezenveners kwamen in 1920 met stoomboot De Lingestroom terug naar Nederland.