Jacob de Gheyn (II) maakte deze prachtige kaart van Schiedam in 1598. De originele gravure is veilig opgeborgen in de kluis van het stadsarchief. Wat de kaart bijzonder maakt is het grote aantal details dat is weergegeven. Belangrijke gebouwen als de grote kerk en het stadhuis zijn er duidelijk op te zien, maar ook de molens op de stadsmuren, een lijnbaan en boomgaarden binnen de stad. Wie was Jacob de Gheyn (II) en waarom maakte hij deze kaart?
Hij werd geboren in Antwerpen in 1565. Zijn vader was de kunstschilder Jacob de Gheyn, die hem zijn eerste opleiding gaf als tekenaar en schilder. In 1585 ging de twintigjarige De Gheyn in de leer bij de bekende graveur Hendrick Goltzius in Haarlem. Hij had meer belangrijke connecties, tot zijn latere vriendenkring behoorden bekende figuren als Constantijn Huygens, Simon Stevin en Hugo de Groot.
In 1597 wilde Schiedam een nieuwe kaart met panorama van de stad hebben ten behoeve van een boek dat Jean-François le Petit wilde publiceren over de belangrijkste steden in de republiek. De kaart was een belangrijk prestigeobject voor het stadsbestuur. Het is niet helemaal duidelijk waarom De Gheyn hiervoor werd gekozen. De cartografie in de Nederlanden had op dat moment al een grote reputatie. Landmeten was aan het einde van de zestiende eeuw als wetenschap sterk in opkomst. Onder invloed van Simon Stevin leidde dat tot de eerste (Nederlandstalige) opleiding aan de universiteit van Leiden. De Gheyn die een brede interesse had en bovendien bevriend was met Stevin zal op de hoogte zijn geweest van die ontwikkelingen. Hij was echter geen 'geadmitteerd landmeter'. Daar staat tegenover dat hij een bekend kunstenaar was en bestuurders in die tijd konden ermee pronken als zo'n bekende kunstenaar je stad tekende. Op 10 juli 1597 sloten de burgemeesters Cornelis Alewijns en Cornelis Pieters van den Burgh van Schiedam met De Gheijn een overeenkomst voor het maken van een kaart met daarop de straten en de belangrijkste gebouwen en een panorama.
We kunnen zo ruim vier eeuwen later nog in detail zien hoe de stad er toen uitzag. De historische vereniging heeft een reproductie in kleur en ook een puzzel van de kaart laten maken.
Met de Schiedam 1598 app gebaseerd op deze kaart is het zelfs mogelijk door een 3D landschap van Schiedam in 1598 te vliegen. Ondanks dat De Gheyn de mooiste oude stadsplattegrond van Schiedam heeft vervaardigd, wordt hij in Schiedam niet erg eervol herdacht. Er is alleen op het bedrijvenpark 's-Graveland een onooglijk straatje naar hem vernoemd in 1956.
