Verbazingwekkende voorbeelden van menselijk vernuft in de Nederlandse geschiedenis gaan ver terug: hoe kregen de hunebedbouwers bijvoorbeeld die zware stenen van de grond? Elk tijdperk sindsdien is rijk aan intellectuele, technologische en culturele ontwikkelingen. Diezelfde denkkracht blijkt evenzeer ingezet te kunnen worden voor machtsmisbruik en vernietiging. Vanaf de achttiende eeuw komen de mogelijkheden van de mens om de natuur naar zijn hand te zetten in een stroomversnelling. Schaalvergroting en automatisering bezorgen welvaart maar ook werkloosheid. De impact van de mens op zijn omgeving wordt steeds groter met, naar inmiddels blijkt, een onverwachte keerzijde.
| Tijdvak: | Canonvenster: |
| jagers en boeren | Hunebedden |
| Grieken en Romeinen | De Romeinse limes |
| Monniken en Ridders | Karel de Grote |
| Steden en staten | Erasmus |
| Ontdekkers en hervormers | |
| Regenten en vorsten | De Beemster, Hugo de Groot, Atlas Maior, Christiaan Huygens, Spinoza |
| Pruiken en revoluties | Eise Eisinga |
| Burgers en stoommachines | De eerste spoorlijn, Aletta Jacobs |
| Wereldoorlogen | |
| Televisie en computers | De televisie, Haven van Rotterdam |