Huis Ter Heyl is in de 14e eeuw een gebouw met grond erbij. Het is in het bezit van het klooster van Aduard. Het ligt in een onbewoond gebied.
Belangrijke grondstoffen
Het gebied is belangrijk voor het klooster omdat er klei en turf te vinden is. De klei is belangrijk voor het bakken van stenen voor het klooster van Aduard. Met de stenen worden de gebouwen van het klooster gebouwd. En de turf is nodig om de ovens te stoken.
Waar komt de naam vandaan?
Monniken die zich niet netjes hebben gedragen, worden naar deze plek gestuurd om te werken. De plek doet ze denken aan de hel omdat het zo woest en afgelegen is. Ze noemen daarom de plek 'Ter Helle'. Maar eigenlijk heet die plek al de 'Helle'. Dit betekent laagte of poel. 'Ter Helle' wordt na een tijdje 'Ter Heyl' genoemd.
Vakantiehuis
In 1490 bouwen de monniken bij het bestaande gebouw Ter Heyl een kapel. En in 1545 bouwen ze het uit tot een soort slot met een toren en kelders. Ook leggen ze mooie tuinen aan. Het wordt zo mooi dat belangrijk monniken er naartoe gaan om na te denken en uit te rusten. In plaats van een strafplek wordt het een soort vakantiehuis!
In protestantse handen
De Tachtigjarige Oorlog betekent het einde van het klooster van Aduard. De strijd gaat tussen de katholieke Spaanse bezetter en de protestantse Nederlandse troepen. In 1594 nemen de bazen van Groningen, die protestants zijn, het katholieke klooster en alles wat erbij hoort in hun bezit. Ook Huis Ter Heyl wordt zo bezit van de Staten van Groningen.
Huis Ter Heyl wordt havezate
In 1612 verkopen de Staten van Groningen Huis Ter Heyl aan Casper van Ewsum, de baas van Drenthe. Hij maakt van Huis Ter Heyl een havezate. Dit is een groot huis waar adellijke mensen wonen. Casper van Ewsum krijgt hierdoor ook allemaal rechten. Hij verdiende aan de verkoop van turf uit zijn grondgebied.
Einde van de havezate
Tot 1853 heeft Huis Ter Heyl verschillende eigenaren. Maar de laatste eigenaar kan het bezit niet meer onderhouden. Hij verdeelt het landgoed in 250 percelen (stukjes land) en verkoopt deze stukjes in 1853. Huis Ter Heyl verkoopt hij aan een aannemer in Warfhuizen die het afbreekt. Op de plek van het huis bouwt houtkoper Alje Bonthuis een boerderij. In 1969 brandt het boerderijgedeelte af. Het voorhuis wordt nu nog als woonhuis gebruikt.
