Op de grens van Stompwijk, Zoetermeer en Zoeterwoude lag een natuurlijk binnenmeer, het Zoetermeerse Meer. De bijna ronde waterplas was ruim 500 hectare groot en gemiddeld 2,5 meter diep. In het najaar van 1613 vroegen de ambachtsheer van Zoetermeer, een Leidse hoogleraar medicijnen en een uit Antwerpen afkomstige koopman die in Leiden woonde aan de Staten van Holland vergunning om het meer droog te maken. Zij wezen er op dat het goed was voor Holland met zijn talrijke bevolking, zijn veelheid aan water en schaarste aan vruchtbare grond als er van water land gemaakt werd. Daarnaast vormde het Zoetermeerse Meer een bedreiging voor zijn omgeving omdat het water de omringende lichte veengrond, toch al aangetast door turfwinning, gemakkelijk afsloeg.
Op 15 maart 1614 verleenden de Staten de gewenste vergunning en kon het werk beginnen. Rondom het meer werd een ringsloot gegraven en een ringdijk opgeworpen. Vervolgens maalden drie achter elkaar geplaatste molens het meer droog. In de zomer van 1616 werd het drooggevallen meer verkaveld volgens een rechthoekig patroon van dertig kavels.
De Zoetermeerse Meerpolder was de eerste droogmakerij binnen het hoogheemraadschap van Rijnland. Ten noorden van het IJ waren in de loop van de 16de eeuw al enkele kleine meren drooggemaakt. Na 1600 volgden ook grote meren zoals de Beemster, die ruim tien keer zo groot was als het Zoetermeerse Meer. In Rijnland bleef het aantal droogmakerijen in de eerste helft van de 17de eeuw beperkt. Later zouden vooral plassen die ontstaan waren als gevolg van turfwinning drooggemaakt worden. Financiering van droogmakerijen was tussen 1670 en 1750 moeilijker dan in het begin van de 17de eeuw. Door een omslag in de agrarische conjunctuur waren rijke stedelingen niet meer zo bereid in droogmakingsprojecten te investeren als voorheen.
Tot 1925 werd de Zoetermeerse Meerpolder bemalen door een molengang van drie molens. Toen werd hun taak overgenomen door een motorgemaal. Ondanks deze modernisering is de polder nog steeds goed herkenbaar aan zijn ronde vorm en redelijk ongeschonden inrichting. Nog steeds vormt hij een groene en landelijke buffer tegen de oprukkende bebouwing in zijn omgeving.
»Bijschrift bij de afbeelding:
Ter gelegenheid van de viering van Rijnland 750 jaar
in 2005 vervaardigde Sabine Liermann-Campschroer deze maquette van
de Zoetermeerse Meerpolder. De oudste droogmakerij van Rijnland
wordt aan de zuidzijde begrensd door de nieuwe wijken van
Zoetermeer, dat in korte tijd uitgroeide van een dorp tot een stad
van meer dan 100.000 inwoners.