Hopteelt

Bier als drinkwater

Tijd van ontdekkers en hervormers

In Peize vind je namen als de Hoppekampweg, de Hopruiters, de Peizer Hopbel en de Hoprank. Wat is hop en wat heeft Peize ermee te maken?

Hop

Hop is de langste klimplant die wij kennen en een heel snelle groeier. Hop groeit in 'hopkuilen'. De plant wordt vooral gekweekt vanwege haar hopbellen. Zo worden de bloemen van de hopplant genoemd. Na het oogsten en drogen van de bellen worden ze gebruikt bij het maken van bier. Alleen de vrouwelijke hopplant is geschikt voor de hopbellen, de mannelijke variant wordt uitgeroeid.

De Peizer hopbellen

In de 15e eeuw komt Otto ter Hansouwe in Peize wonen. Otto werkt als bierbrouwer in de stad Groningen. Bier wordt gebrouwen van gerst, maar de lekkere smaak aan het bier komt van de hopbellen. Omdat er in de brouwerij altijd een tekort aan hop is, gaat Otto hop verbouwen in Peize.

Al snel gaan de boeren uit het dorp ook hop verbouwen. Deze wordt verkocht aan bierbrouwerijen uit de wijde omgeving. De inwoners van Peize verdienen in de 16e eeuw veel geld met de hopteelt. De Peizer hopbellen worden zelfs uitgevoerd naar Engeland en Duitsland. Nergens in Drenthe wordt zoveel hop verbouwd als in Peize.

Open riool

Op het platteland is het water uit beken en rivieren schoon genoeg om te drinken. Maar in de steden wonen veel mensen bij elkaar en het water dat door de stadsgrachten stroomt, is niet bepaald schoon. De gracht is in die tijd een soort open riool en het grachtwater is daardoor ongeschikt als drinkwater. Je kunt er erg ziek van worden.

Bier als drinkwater

Omdat er in de stad onvoldoende schoon drinkwater is stappen mensen over op een andere drank: bier. In de middeleeuwen is het voor volwassenen en kinderen heel gewoon om bier te drinken. Het middeleeuwse bier bevat véél minder alcohol dan ons bier. Daarom kunnen kinderen het drinken.

Einde van de hopteelt

Door de handel van de VOC komen er koffiebonen en theebladeren naar Nederland. Omdat in de loop van de tijd het water schoner wordt, kunnen de mensen het water gebruiken voor het zetten van koffie en thee. Het drinken van bier neemt daardoor af en daarom is er steeds minder hop nodig. De boeren van Peize stappen van de hopteelt over op graanteelt.

Hoptuin

Wil je zien hoe hop in het echt groeit? Aan het Noordsepad, een van de oudste straten van het dorp Peize, kun je op afspraak een hoptuin bezoeken