Industrie is altijd belangrijk geweest voor de stad Coevorden. De oude beroepen zijn nu vervangen door fabrieken of werk met computers en telecommunicatie.
Oude beroepen
Vroeger waren er veel beroepen die nu niet meer bestaan. Ze zijn verdwenen door nieuwe uitvindingen en technieken. De houten vaten die kuipers maakten om bijvoorbeeld om bier, wijn, drinkwater en vis in te bewaren, werden vervangen door vaten van zink, emaille en nog later plastic. Hierdoor werd het beroep van de kuiper overbodig. Ook klompenmakers kregen steeds minder werk door de uitvinding van (werk)schoenen en rubberlaarzen.
Molens
Ook het beroep van molenaar is zo goed als verdwenen. Al in de middeleeuwen waren er molens in de gemeente Coevorden te vinden. Molens waren eigenlijk de eerste fabrieken. Er waren molens die draaiden op wind en molens die werkten op water. In veel van deze molens werd koren gemalen. Maar molens waren ook geschikt om bijvoorbeeld hout te zagen of olie te slaan.
Tot het begin van de 20e eeuw stonden er veel molens in de gemeente. Alle boeren uit de omgeving kwamen bij de molen om hun graan te laten malen. Terwijl de boeren op hun beurt wachtten, wisselden ze vaak de laatste nieuwtjes en roddels uit. De molenaar kreeg geen geld van de boeren. In ruil voor het malen van graan tot meel, mocht hij een schep meel uit de zak halen. Dit meel kon hij zelf gebruiken.
Einde van de molens
Een groot nadeel van een molen is dat er zonder wind of water niet gemalen kan worden. Toen de elektriciteit werd uitgevonden, raakten molens overbodig. Fabrieken namen de taak van de molens over. Veel molens werden gesloopt.
Nu zijn er nog zeven molens in de gemeente te vinden. Staat er in jouw dorp ook een molen? Er zijn een paar speciale molens. Molen Jan Pol is nu een museummolen, waar je van alles kunt leren over het leven van vroeger. In Molen De Bente wordt nog gemalen. Wel 3000 kilo graan per week! De molen in Schoonoord wordt als woonhuis gebruikt, dit is een molen zonder wieken.
Komst zuivelfabrieken
De eerste fabrieken in de gemeente Coevorden waren de zuivelfabrieken. In deze fabrieken werd boter gemaakt van melk. Dat deden de boerinnen daarvoor altijd thuis. Maar de kwaliteit van de boter thuis was niet altijd even goed. In de zuivelfabriek werd de melk van alle boeren in de buurt verzameld. Daarna werd er boter van gemaakt. De fabrieksboter was niet alleen van betere kwaliteit, het werd ook op een schonere manier gemaakt. Hierdoor mocht de boter ook aan andere landen verkocht worden. In sommige zuivelfabrieken werd ook kaas gemaakt.
Fabrieken in de stad
In de stad Coevorden werden meerdere fabrieken gebouwd. Naast de zuivelfabriek, kwam er ook een aardappelmeel- en een strokartonfabriek. Nadat het veen afgraven was, bleek de grond vooral geschikt te zijn om aardappels op te verbouwen. Aardappels kon je niet alleen eten, je kon er ook aardappelzetmeel van maken. Dat zetmeel werd gebruikt om lijm van te maken.
De fabriek in Coevorden lag aan het water. Zo konden de aardappels per schip over de oude veenkanalen aangevoerd worden. Rond 1960 ging de fabriek dicht, omdat er minder aardappelzetmeel nodig was.
Een andere fabriek in Coevorden was strokartonfabriek Hollandia. Boeren konden hun stro naar deze fabriek brengen. Daar werd karton gemaakt van de stro. Om de arbeiders te laten weten wanneer het werk begon en eindigde, klonk de stoomfluit. Hoewel de fabriek nu is overgenomen door het Ierse Smurfit Kappa, hoor je de stoomfluit van Hollandia nog steeds. Dat geluid hoort echt bij Coevorden. Een tijdje heeft de stoomfluit niet geklonken, maar mensen waren er zo aan gewend dat ze het geluid misten. Gelukkig kwam de stoomfluit toen terug!
Elektrisch licht
In de loop van de tijd merkten mensen thuis ook welke voordelen de industrialisatie had. Rond 1900 verlichtten de mensen hun huizen met kaarsen en petroleumlampen (lamp met een vlammetje). Ook de straten werden verlicht met petroleumlampen.
In Coevorden staat nog een standbeeld van een lantaarnaansteker. Hij ging elke avond door de stad om de lampen aan te steken.
Dalen was het eerste dorp in Drenthe dat elektrisch licht kreeg. De elektriciteit werd in de zuivelfabriek opgewekt. Ook werden de mensen in de huidige gemeente Coevorden op de waterleiding aangesloten. Nu hoefden ze hun water niet langer uit putten en pompen te halen.
In Coevorden werd een watertoren gebouwd. De pompen in de toren zorgden dat het water rondgepompt werd door de stad. De watertoren staat er nog steeds, maar wordt niet meer gebruikt.
Verdwenen en nieuwe beroepen
Je hebt gelezen dat oude beroepen, zoals molenaar, kuiper en klompenmaker verdwenen door de industrialisatie. Maar er kwamen nieuwe beroepen voor terug! Mensen konden aan het werk in de fabrieken. Ook kwamen er nieuwe beroepen door de komst van elektriciteit en de waterleiding. Toen mensen telefoons, televisies en computers kregen, kwamen er weer nieuwe beroepen bij.
Niet alleen maar voordelen…
De industrialisatie bracht niet alleen maar voordelen. Op 1 december 1965 ontsnapte het dorp 't Haantje aan een grote ramp. Bij 't Haantje werd naar gas geboord. Op 1 december ging het mis. Er spoot een enorme fontein van modder en gas uit de aarde. De boortoren begon te wankelen en verdween in de diepte. Gelukkig vielen er geen slachtoffers. Nog maanden later bleef de bodem onrustig in het gebied. De mensen die er woonden, mochten vanwege de veiligheid geen bezoek ontvangen.
Pas op 19 februari 1966 had men de gasfontein weer onder controle. Het gat in de grond werd volgestort met zand. Hierdoor is een vennetje ontstaan. Het gebied wordt nu beheerd door Staatsbosbeheer.
Ontplofte gasfabriek
Ook in Coevorden waren er problemen met aardgas. Na de Tweede Wereldoorlog werd er aardgas uit de grond gehaald. Iedereen was blij. Er ontstond nieuw werk en huishoudens konden van het gas gebruik maken. Om het gas te kunnen gebruiken, moest het eerst schoongemaakt worden in een zuiveringsinstallatie. In 1952 ontplofte de hele installatie en de fabriek die erbij hoorde. Gelukkig hadden de inwoners van Coevorden hier maar kort hinder van.
