In het bos aan de Bentheimerstraat in De Lutte, tussen de weg naar "de Hel" en hotel De Zwaan, ligt ongeveer 60 meter vanaf het fietspad een kunstmatig opgeworpen heuvel. 's Zomers is die door de bebossing nauwelijks te zien. Als in de herfst het bladerdek verdwijnt, kun je de heuvel duidelijk waarnemen. De Domineesberg wordt hij genoemd. Kolonel Ort noemde omstreeks 1899 de Domineesberg al in zijn boek Wandelingen met kolonel Ort bij naam. Over het ontstaan van de heuvel of door wie en wanneer hij is opgeworpen is veel gefantaseerd. Er zou sprake zijn van een astro-archeologisch monument uit oude tijden of een spiraalberg van heidense oorsprong. Vroeger was er namelijk een spiraalvormig pad dat naar boven liep te zien. De heuvel is ook geduid als een oriëntatiepunt uit de Franse tijd. Weer anderen beweren dat de berg is opgeworpen in opdracht van de Oldenzaalse dominee Johannes Palthe.
Sociaalbewogen dominee
Dominee Johannes Palthe (1767-1854) geboren in Nieuw Leusen
was zeer gefortuneerd. De familie Palthe was afkomstig uit
Oldenzaal, waar Museum het Palthehuis nog altijd aan deze
welgestelde familie herinnert. Johannes Palthe belegde zijn
vermogen in onroerend goed. Langs de weg Oldenzaal-De Lutte had hij
400 bunder grond en 21 boerderijen aan beide zijden van de
straatweg in eigendom. Zijn achterkleindochter Thalia van Wulfften
Palthe schrijft in haar in 1914 uitgegeven boekje Het huis van
mijn grootvader wetenswaardigheden over de bezoeken met haar
ouders aan de Lutte. Ze verhaalt onder meer over de houten
uitkijktoren die op de Paasberg heeft gestaan. Verder over het
uitzichtpunt de "Domineesberg" en "de Preekstoel". Ze beschrijft
dat haar overgrootvader, bijgenaamd "de paus" in het begin van het
koninkrijk, na de val van Napoleon (slag bij Waterloo in 1815), de
berg heeft laten aanleggen. "Het was in een tijd van werkeloosheid
en om enkele mensen arbeid te verschaffen heeft hij opdracht
hiertoe gegeven", schrijft ze. Dominee Palthe was een sociaal
bewogen man. Door mensen aan werk te helpen lenigde hij de nood in
veel gezinnen.
Domineesberg
De berg is opgeworpen met klei. In de directe omgeving was
klei ruim voorhanden. Klei zorgt voor stabiliteit en is ideaal om
een berg of wal van te maken. Na 150 jaar is de berg nog niet
vervormd. Hij is bol en glad gebleven. De zuidkant van de berg is
minder steil. Vanaf deze kant werd de klei met kruiwagens naar
boven gebracht. Om de berg te beklimmen is een spiraalvorming pad
aangelegd. Na de Tankenberg is de Domineesberg één van de hoogste
in de omgeving. Volgens de hoogtekaart van Twente 74,5 m hoog. De
huidige bebossing zal er in de tijd van de aanleg niet geweest
zijn. De berg bood toen een prachtig gezicht op de Lutte in de
laagte met Gildehaus en Bentheim aan de horizon. Met de aanleg van
de berg heeft dominee Palthe alleen maar een uitzichtpunt willen
creëren, alle andere verklaringen ten spijt. Op zondagen, na een
week hard werken, was de Domineesberg voor inwoners van De Lutte en
Oldenzaal, met het Kruisselt, de Tankenberg en de Paasberg een
geliefd wandelgebied.