De landbouwgronden in de voormalige gemeente Den Ham waren tot in de vorige eeuw sterk versnipperd en slecht ontwaterd. De Ruilverkavelingswet van 1924 bood de mogelijkheid om daar met overheidsmiddelen verbetering in aan te brengen. Met een ruilverkaveling kon de verkaveling, de waterhuishouding en de ontsluiting van bedrijven en gronden worden verbeterd.
Ruilverkaveling "Vroomshoop"
In 1954 zijn zowel voor Vroomshoop als voor Den Ham bij de provincie Overijssel ruilverkavelingen aangevraagd. Vanwege de bijzonder slechte ontwateringssituatie ten oosten van Vroomshoop kwam daar allereerst een ruilverkaveling tot stand. In 1960 werd besloten om deze uit te voeren. Het betrof een typisch veenkoloniaal gebied van ruim 5.200 ha. Het gebied lag grotendeels ten oosten van het kanaal en sloot aan bij de ruilverkaveling "Vriezenveen". In noordelijke richting strekte het zich uit tot aan Bergentheim. In dit gebied bezaten 984 eigenaren grond; 191 van hen hadden het hoofdberoep in de landbouw. De totale kosten van de ruilverkaveling bedroegen f 14.000.000,‒. De ontsluiting van het gebied werd aanzienlijk verbeterd door de aanleg en het opknappen van wegen en door wijken te dempen en/of te verharden. Dat gebeurde onder meer met de Kalkwijk en de Fortwijk. De waterhuishouding werd drastisch verbeterd door de aanleg van nieuwe watergangen. Grondverbetering vond plaats op een deel van de gronden door middel van diepploegen.Verder was in het plan een vijftal boerderijverplaatsingen opgenomen. Tevens was er een "voorlopig landschapsplan". In het rapport voor de ruilverkaveling stond dat dit onderdeel alleen werd uitgevoerd "na verkregen overeenstemming met de belanghebbende grondeigenaren". Beplantingen werden evenwel nauwelijks aangelegd, maar het rapport had wel een hoopgevend alternatief, namelijk erfbeplantingen. Het rapport vermeldt hierover optimistisch: "Verwacht mag worden dat hiervoor van de zijde van de boeren veel belangstelling zal bestaan." Duidelijk is dat in die periode het accent lag op de landbouwkundige verbetering van het gebied. De ruilverkaveling "Vroomshoop" heeft in dit karakteristiek veenkoloniale gebied een geweldige landbouwkundige verbetering teweeggebracht.
Ruilverkaveling "Den Ham-Lemele"
De tweede wettelijke ruilverkaveling was "Den Ham-Lemele" (1978-2008). Deze verkaveling verliep geheel anders. De Ruilverkavelingswet had inmiddels plaatsgemaakt voor de Landinrichtingswet. Niet alleen agrarische belangen speelden een rol, ook algemeen maatschappelijke ontwikkelingen moesten in de planopzet meegenomen worden. Naast de vertegenwoordigers van de landbouw werden die van recreatie, landschap, natuur en milieu belangrijke spelers in het opstellen van het ruilverkavelingsplan. Het 4800 hectare grote gebied was heel divers. Op de ene plek was er de beslotenheid van het hoevenlandschap (Hallerhoek, Meer), elders de openheid van een jong ontginningsgebied (Kolenmieten, Hammer- en Linderflier). De bedrijven waren relatief klein. De waterbeheersing was onder de maat en de boeren hadden de grond zeer verspreid liggen. In 1985 waren er nog 344 agrarische bedrijven. Bij 231 daarvan had de landbouwer het hoofdberoep in de landbouw. De gemiddelde oppervlakte is met 14 ha aan de lage kant. Er is tijdens de ruilverkaveling veel gebeurd in het gebied rond Den Ham. Er zijn sloten gegraven, wegen verbeterd, nieuwe natuurgebieden gemaakt, fietspaden aangelegd, boerderijen verplaatst en de verkaveling is sterk verbeterd. De totale investering van deze ruilverkaveling bedroeg € 20.000.000,‒. Door de uitvoering van deze ruilverkaveling is de agrarische structuur in het gebied aanmerkelijk verbeterd, de kwaliteit van het landschap is duurzaam versterkt en het gebied heeft recreatief en toeristisch aan kwaliteit gewonnen.
