De Toeristenweg

Opkomst van het vreemdelingenverkeer

Tijd van wereldoorlogen

In 1885 zag de eerste Vereniging voor Vreemdelingenverkeer (VVV) het levenslicht in Valkenburg. Het initiatief vond navolging in heel Nederland. De VVV's van Hellendoorn en Nijverdal werden opgericht in 1923 en 1926. Voor de toenemende stroom van toeristen die de gemeente aandeden waren er fiets- en autoroutes, wandelkaarten, ansichtkaarten en ander materiaal verkrijgbaar. De toeristen werden gehuisvest in zogenaamde kampeergebouwen. Dit waren eenvoudige houten keten die stonden op de es van Hellendoorn en nabij de zandkuil aan de Bonteweg in Nijverdal. Aan de voet van de Nijverdalse berg opende in 1934 Jeugdherberg Doevenbree de deuren, een ideaal punt voor groepen jongeren om de omgeving te verkennen. De VVV Nijverdal was bovendien verantwoordelijk voor de aanleg van Zwembad Duivecate, dat in een oude Regge-arm bij het landgoed Duivecate tussen Hellendoorn en Nijverdal gelegen was. Voordien werd er enkel gezwommen in de Regge ter hoogte van Schuilenburg.

Autoweg

De Nijverdalse Bergweg, beter bekend als de Toeristenweg, werd op 17 april 1929 geopend als Autoweg Nijverdal-Holten. De grote man achter deze weg was de Hellendoornse gemeentearchitect Boontjes. Al snel stak een storm van protest op tegen het bouwen van villa's langs die weg. Vooral aan de Holtense kant werd druk gebouwd.
De nieuwe autoweg was een zandweg. Als het druk was en de weg was droog, reed men constant door het stof. Bij langdurige regenval veranderde de weg in een modderpoel met diepe sporen. Geen wonder dat men ernaar streefde om de weg te verharden. Het duurde tot 1963 voor het werkelijk zo ver was: dat jaar opende de vrouw van de Commissaris der Koningin, M.A.Th. de van der Schueren-Helmich, de nieuwe verharde recreatieweg.

Verstoorde natuur

Door sterke groei van het vreemdelingenverkeer kwam de Toeristenweg vanaf de jaren zeventig onder druk te staan. Op zonnige dagen of als de heide bloeide moest men soms file-rijden op de nieuwe weg. De natuur stond onder druk. Zo werd het korhoen een zeldzame en bedreigde soort. Tegelijkertijd begon men anders tegen auto's in natuurgebieden aan te kijken. Maatregelen bleven dan ook niet uit. Het was niet langer toegestaan halt te houden langs de recreatieweg en er werd een maximum snelheid ingesteld. Men probeerde het vracht- en het woon-werkverkeer van de weg te weren, zodat die alleen nog gebruikt zou worden voor het doel waarvoor hij aangelegd was: als recreatieweg. Er gingen zelfs stemmen op om de hele weg af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer. Protesten en handtekeningenacties van vooral ouderen hebben dat echter tegengehouden.

Gedeeltelijke afsluiting

De afgelopen decennia veranderde het denken over natuurgebieden sterk. De hele Sallandse Heuvelrug werd een ecologische verbindingszone, waarbij het accent op de natuur kwam te liggen. Het toerisme is daaraan ondergeschikt gemaakt. Het zuidelijke deel van de heuvelrug werd een nationaal park. Van de Toeristenweg mag men nu alleen nog overdag gebruik maken.