Hieronymus Bosch

Malarz w średniowiecznym mieście

Dzięki swoim rewolucyjnym dziełom sztuki, malarz Hieronymus Bosch zrywa ze średniowiecznymi tradycjami wizualnymi. Wiele z jego tajemniczych rysunków i obrazów obraca się wokół ludzkiego grzechu i szaleństwa. Nawet za życia jest on cenionym artystą.

Średniowieczne miasto
Przez całe swoje życie Hieronymus Bosch mieszka i pracuje w holenderskim mieście 's-Hertogenbosch, zwanym również Den Bosch. W swojej pracowni, mieszczącej się na rynku, pracuje nad swoimi słynnymi obrazami wraz z szeregiem praktykantów. W XV wieku w mieście kwitnie gospodarka, głównie dzięki produkcji i handlowi przedmiotami metalowymi i tekstyliami, takimi jak płótno i odzież robocza. Kiedy w 1185 r. książę brabancki uwłaszcza s-Hertogenbosch, wokół rynku wznosi się mur. Tutaj handlarze sprzedają wszystkie rodzaje produktów. Kwitnący handel i przemysł przyciąga coraz więcej rzemieślników, kupców i artystów do 's-Hertogenbosch. W ten sposób miasto szybko się rozwija. W XIV wieku powstaje nowy mur miejski, okalający w przybliżeniu teren obecnego centrum miasta.

Wiara chrześcijańska jest niezwykle ważna w średniowiecznym życiu codziennym. Duchowieństwo odgrywa ważną rolę w zakwaterowaniu bezdomnych, pisaniu i kopiowaniu książek, uczeniu dzieci i opiece nad chorymi. Od końca XIII wieku w Groot Ziekengasthuis pielęgniarki szpitalne zajmują się chorymi biedakami, podróżnikami i pielgrzymami.

Ze względu na liczne kościoły, które przyciągają dużą liczbę pielgrzymów, Den Bosch nazywany jest również "Małym Rzymem". Najbardziej znanym z tych kościołów jest katedra św. Jana. Hieronymus Bosch jest wybitnym członkiem De Illustre Lieve Vrouwe Broederschap (Ilustrowanego Bractwa Matki Bożej), stowarzyszenia religijnego, które zleca mu namalowanie kilku obrazów w kościele św Jana. Jana. Ponadto jest on zlecany przez wybitnych szlachciców i władców, wśród których jest Filip Przystojny, król Kastylii i władca terytoriów holenderskich.

Diabelski twórca
Chociaż jego nazwisko rodowe to Van Aken, w 1490 roku Hieronymus Bosch zaczyna podpisywać swoje obrazy jako "Jheronimus Bosch". Swoją sztuką stara się upominać ludzi, by żyli jak dobrzy, wierni chrześcijanie, w przeciwnym razie po ich śmierci sprawy potoczą się źle. Podczas gdy jego współcześni malują sceny niebiańskie, Bosch z drugiej strony portretuje Piekło, w którym wierzy się, że ludzie skończą jako wynik złego życia. Jego prace są pełne potworów, diabłów i dziwnych stworzeń, takich jak latające ryby i inne wyimaginowane zwierzęta, przedstawione w najdrobniejszych szczegółach na najdziwniejszych obrazach. To daje mu przydomek "diabełotwórca". Innym powracającym tematem w jego obrazach są pożary miast. Najprawdopodobniej w 1463 roku Hieronim Bosch był jako dziecko świadkiem wielkiego pożaru miasta. Podczas tego pożaru, ponad cztery tysiące drewnianych domów w Den Bosch stanęło w płomieniach.

Praca
Hieronymus Bosch nie pozostawił po sobie wielu obrazów: do jego ręki przypisuje się tylko około 25 dzieł. Są one wystawione w największych muzeach na całym świecie, na przykład w Waszyngtonie, Wiedniu, Madrycie i Wenecji. Tylko jedno oryginalne dzieło jest wystawione w Holandii, The Wayfarer, w Muzeum Boijmans Van Beuningen w Rotterdamie. W związku z tym była to wyjątkowa okazja, kiedy w roku 2016, w 500. rocznicę jego śmierci, prawie wszystkie jego dzieła sztuki można było oglądać w mieście, w którym mieszkał i pracował przez całe życie. Wystawę w Muzeum Noordbrabants w 's-Hertogenbosch odwiedziło prawie pół miliona osób.

Hieronymus Bosch zainspirował wielu kolejnych malarzy. Jego wpływy przejawiają się w obrazach z życia rolniczego wykonanych przez Pietera Brueghela w XVI wieku, ale także w surrealistycznych obrazach Salvadora Dalí w XX wieku.

 

Ten tekst został przetłumaczony automatycznie.