In prehistorische tijden zocht de IJssel zich met vele beddingen een weg door de moerassige streek tussen de Veluwe en de Sallandse heuvelrug. Dijken waren er nog niet en bij hoog water kon dan ook een groot gebied overstromen. Langs de oevers van de beddingen werden zand en klei afgezet; het zwaardere materiaal dichtbij de bedding, de lichtere klei wat verder weg. In het landschap ontstonden langzamerhand hier en daar zandige hoogten die op den duur niet meer onder water liepen. Op die hoogten sloegen de eerste bewoners van jagers en vissers hun kampementen op. Later kwam er ook primitieve landbouw voor.
De oeverwal
Soms vormde zich langs een bedding een langgerekte, zandige oeverwal, waarop meer mensen bij elkaar gingen wonen en een kleine nederzetting ontstond. Dat was ook het geval met de plek waar het dorp Wijhe zou ontstaan. Wie in het centrum van het dorp loopt, herkent nog duidelijk de hooggelegen oeverwal tussen Wijhezicht en Molenbelt. Diverse boerderijnamen in deze omgeving herinneren nog aan de hoge ligging: Opberg, Zuidberg, Schaasberg en Horselenberg.
Meerstromenland
In 797 wordt de IJssel voor het eerst in de annalen genoemd. Deze oer-IJssel meanderde in verschillende stroombedden door het IJsseldal. De vele beddingen zijn er de oorzaak van dat de huidige buurschap Marle aan de Gelderse kant van de IJssel nog steeds tot Overijssel behoort. Eén van de beddingen volgde, naar men aanneemt, ten zuidwesten van de buurschap de tegenwoordige Kerkweg en vervolgens de Hondehoeksweg, om dan aan te sluiten bij de bedding langs Vorchten tussen de kerk en het toenmalige kasteeltje De Zwanenburg. Deze laatste bedding is nog duidelijk herkenbaar in het landschap. Bodemonderzoek heeft in de jaren negentig in de buurt van de Weerdhofweg bovendien een oude bedding van 80 m breedte aangetoond. Nadat deze beddingen waren verzand en de IJssel zijn huidige loop had gekregen, bleven de oude beddingen de grens vormen tussen Gelderland en Overijssel.
edeelde verantwoordelijkheid
Het was bisschop Guy van Avesnes die op 4 juni 1308 op de Spoolderberg bij Zwolle het dijkrecht voor Salland afkondigde. In de jaren erna werden door de landeigenaren de al eerder opgeworpen dijkjes met elkaar verbonden en zo ontstond langzamerhand een aaneengesloten dijk. De eigenaren van de gronden langs de rivier waren aanvankelijk verantwoordelijk voor het onderhoud van de dijk en tevens voor enkele hoofden en kribben die in de rivier waren aangelegd.
Bezongen rivier
De IJssel is altijd van grote betekenis geweest voor Wijhe en omgeving gebleven. De rivier zorgde voor handel en vervoer, vruchtbare akkers en vis. De pont vormt al eeuwenlang een verbinding met Gelderland. Mensen zwommen, recreëerden en wandelden langs de IJssel. De "groenste rivier van Nederland" is eindeloos bezongen, geschilderd en gefotografeerd. De IJssel inspireert en nodigt uit tot nadere kennismaking.