Sporen
Als je goed kijkt, kun je in het land van Vollenhove sporen ontdekken van de mensen die hier ongeveer 4.000 jaar geleden woonden. Deze mensen waren boeren en leefden in kleine groepjes bij elkaar. Ze bleven er wonen zolang de grond geschikt bleef voor landbouw. Als deze uitgeput raakte, trokken ze verder. Dan gingen ze met zijn allen op zoek naar een nieuwe plaats met vruchtbare grond. Van de eenvoudige boerderijen kun je bijna niks meer terugvinden. Maar sommige plekken waar de boeren hun doden begroeven, bestaan nog steeds.
Grafheuvels
De boeren begroeven hun doden in heuvels, die ze speciaal daarvoor in de buurt van hun boerderijen maakten. Deze heuvels waren best groot: 0,5 tot 2 m hoog en 8 tot 10 m lang. Soms zijn de grafheuvels zo begroeid met bomen en planten dat je ze nauwelijks meer kunt herkennen. Op de hei van het landgoed de Eese bij Baars liggen vier grafheuvels. In de bossen om het landgoed heen vind je er nog meer. Waarom de boeren hun doden in grafheuvels begroeven, weten we niet.
Urnenvelden
Vanaf 1200 v. Chr. stopten de boeren met rondtrekken en het bouwen van grafheuvels voor één persoon. Ze bleven op een vaste plaats wonen en gingen het land bemesten om het vruchtbaar te houden. De doden werden nu niet langer begraven, maar gecremeerd. De as deden de boeren in een urn (een soort pot), die in een veel kleiner heuveltje op een urnenveld werd begraven. Urnenvelden zijn nog lastiger te herkennen dan grafheuvels. Veel urnenvelden zijn ontdekt door boeren bij het ploegen van hun land.
Help! Een geraamte?!
Je hoeft niet bang te zijn dat je ineens een deel van een geraamte bij een grafheuvel vindt. Van de begraven mensen is niets terug te vinden. Wel zijn er in sommige graven voorwerpen gevonden, zoals aardewerken potjes en wapens. Deze voorwerpen, de grafgiften, kreeg de dode mee voor het leven na de dood.
Werktuigen
In de bodem zijn meer sporen te vinden van de eerste bewoners. De beroemde archeoloog, professor Van Giffen vond in de heidevelden rondom de grafheuvels gereedschap, zoals schrapertjes en mesjes van vuursteen.
Schatgravers
De oude voorwerpen zijn heel bijzonder. Daarom zijn veel grafheuvels door de eeuwen heen leeggeroofd door schatgravers, die op zoek gingen naar waardevolle voorwerpen. Sinds 1961 zijn de oude begraafplaatsen beschermd en is het streng verboden erin te graven.
