In 1974 opende het ondernemende echtpaar Fons en Anneke van Groeningen een restaurant in Blokzijl dat de naam Kaatje bij de Sluis kreeg. Ze kochten een bestaand café, gedreven door W. Louvet, en maakten er een restaurant van. In de jaren zeventig bestonden er nog maar weinig top-restaurants in Nederland. Van Groeningen had het vak geleerd in Apeldoorn, in het restaurant van Joop Braakhekke, maar vond het in 1974 tijd om voor zichzelf te beginnen. Mede dankzij een uitstekend gevoel voor public relations van de eigenaren werd het restaurant, en in het verlengde daarvan Blokzijl, in heel Nederland bekend.
Legendevorming
Het restaurant werd genoemd naar Kaatje, de bijnaam van Klaas Mooiweer, die vroeger op deze plek aan de sluis woonde. Bij zo'n prachtige naam hoorde een prachtig verhaal. Een legende werd geboren, ontsproten aan de verbeelding van Fr.M. Wiedijk. Kaatje werd de legendarische dochter van een 17de-eeuwse Blokzijler herbergierster. Na de dood van haar moeder nam Kaatje de exploitatie van de herberg over en verwierf ze grote faam door haar bijzondere kookkunsten. Met kruiden uit de Oost wist ze de heerlijkste gerechten te bereiden. Ze was een charmante gastvrouw en werd welgesteld. Ze trouwde nooit, maar bleef eeuwig wachten op haar verloofde, de zeeman Hilbert. Toen deze eindelijk schatrijk terugkwam naar Blokzijl was het te laat. Kaatje was juist overleden. De legende van Kaatje wordt levend gehouden door een bronzen beeldje, gemaakt door Hans Bayens, op het pleintje tegenover het restaurant.
Nouvelle Cuisine ontmoet Blokzijler Brok
Het restaurant kookte in de beginjaren volgens de principes van
de Nouvelle Cuisine, gekenmerkt door het gebruik van
verse, lichte ingrediënten, waarbij grote aandacht werd besteed aan
de manier van serveren. Toch werd ook bij Kaatje de
beroemde Blokzijler Brok geserveerd, een tamelijk zware
delicatesse, door de plaatselijke bakker gebakken. Deze vaak
gekopieerde, maar nergens geëvenaarde specialiteit was ooit
ontstaan toen de bakker zijn mislukte speculaasdeeg trachtte te
redden door het toevoegen van extra ingrediënten.
Gedurende 24 jaar waren Fons en Anneke van Groeningen lid van de
Alliance Gastronomique Néerlandaise, een
samenwerkingsverband van restaurateurs dat zich inzet voor een
goede vakopleiding, uitmuntend gastheerschap, topkwaliteit en het
nastreven van een culinaire cultuur. In de periode 2000-2003 was
Fons van Groeningen voorzitter van de Alliance.
In de jaren tachtig werd het vervallen herenhuis aan de overkant
van de brug aangekocht. In 1860 was dat pand gebouwd als villa voor
de ondernemersfamilie Loos, maar inmiddels erg afgetakeld. Het was
de laatste decennia in gebruik als onderkomen van een fouragehandel
en graanmaalderij. Na een ingrijpende restauratie in 1985 werd het
geschikt gemaakt als chique viersterren-hotel.
Sterren
De inspanningen werden in 1978 bekroond met een ster in de Michelingids; in 1992 volgde de tweede ster, die tot 2003 behouden bleef. 1 jaar later verkocht het echtpaar Van Groeningen restaurant en hotel Kaatje aan de Orbysgroep, zodat na 30 jaar een einde kwam aan de connectie tussen Blokzijl en Fons en Anneke van Groeningen. Het echtpaar had Blokzijl landelijk culinair op de kaart gezet. Na hun vertrek verloor het restaurant ook zijn laatste Michelin-ster. De exploitatie van Kaatje bij de Sluis werd overgenomen door Peter Postma en Harald Hovenkamp. Al in 2006 werd hun restaurant weer onderscheiden met een ster in de Michelingids. Het hotel heet sinds 2005 Kaatjes Residence. Een aantal jaren stond de exploitatie van beide Kaatjes los van elkaar, maar sinds juni 2012 worden de hotelgasten weer verzorgd door het restaurant.
