De gildekaart van Erp
Op 4 december 1410 schreven de leden van het broederschap van Sint-Barbara uit Erp hun regels op een gildekaart. De regels vertelden waar de leden van het gilde zich aan moesten houden. De bestuurders van het dorp keurden de regels goed. In die tijd werd het nog geen gildekaart genoemd. De gilden waren toen nog broederschappen.
Broederschappen
Een broederschap was een groepje mensen dat samen een altaar in de kerk onderhield. Ook vierden ze er de kerkdienst. Door goed voor elkaar te zorgen, hoopten de leden van de broederschap een plekje in de hemel te kunnen krijgen als ze zouden sterven. Sint-Barbara was de beschermheilige van de broederschap.
Schenkingen
Als je lid was van een broederschap hielp het om ook geld of spullen aan het altaar van de broederschap te schenken. Ook dat zou helpen als je later in de hemel zou komen. Dat konden spullen zijn, maar ook stukjes land.
Schuttersgilde
De gilden van Erp, Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel waren eigenlijk geen schuttersgilden, zoals we die kennen uit de Middeleeuwse steden. Ze namen er wel enkele gebruiken, zoals het kruis- en handboogschieten, van over. De leden van het broederschap vonden het leuk om jaarlijks gildefeest te vieren. Ze schoten dan met hun kruisboog op een houten vogel, de papegaai. Die papegaai stond op de schutsboom, een hoge houten paal. Als je de papegaai van de schutsboom schoot, was je een jaar lang de koning van het gilde.
Ongehoorzaam
In 1648 werd de katholieke godsdienst verboden. De gilden verloren hun altaren. De kerken werd namelijk protestants. De gilden mochten geen gildefeest meer vieren. De gilden trokken zich er niets van aan. Ze bleven gewoon doorgaan met hun gildefeesten en met hun processies (=kerkelijke optocht).
Einde van de gilden
Rond 1830 verdwenen de gilden. De schutsbomen moesten weg van de regering. Ze vonden het gevaarlijk om zo dicht bij de dorpen met kruis- en handbogen te schieten. Er kwamen toen veel nieuwe handboogverenigingen in onze dorpen.
Nieuwe gilden
De mensen wilden hun gilden terug. Ze vonden het een mooie traditie. In 1978 werd in Erp het Onze Lieve Vrouwe en Catharinagilde opgericht. Schijndel kreeg in 1979 het Sint-Catharina en Barbaragilde. Het Veghelse Sint-Barbaragilde werd in 1980 opgericht en het Sint-Jorisgilde van Sint-Oedenrode in 1996. Sinds 2013 behoren de Brabantse gilden tot het nationale erfgoed.
