Ocrietfabriek Eemnes

Eemhaven

Bouw- en exploitatiemaatschappij N.V. De Hoflaan, met vestigingen in Amsterdam en Hilversum, had in 1933 grond gekocht in het zuidoosten van Eemnes. Begin 1934 werd door dat bedrijf vergunning aangevraagd voor de bouw van tegelfabriek en betonfabriek 'De Eem' te Eemnes, dicht bij Eembrugge. Dit was daar toen mogelijk, doordat er geen overstromingen meer waren door voltooiing van de Afsluitdijk in 1932. Bovendien konden zandschepen hier aan de kade lossen, wat dichter bij Amersfoort moeilijker was door ondiepte van de Eem. Enige tijd nadat fabriek failliet was gegaan, is het terrein met de gebouwen gekocht in verband met de vestiging van de Ocrietfabriek.

De Ocrietfabriek is in 1939 opgericht door Bruynzeel. De in 1913 geboren J. (Han) van der Eerde werd directeur. Hij was ongeveer een jaar eerder als verkoper van keukens bij Bruynzeel in dienst getreden. Met de gebroeders Steinke, die een klein bedrijf hadden voor het maken van aanrechten met een soort terrazzotechniek, richtte hij zich op het produceren van kunststeen, onder de naam ocriet. Ocriet was bijzonder homogeen en stootvast, door het toepassen van een drievoudig stoomprocédé. De fabriek maakte de bekende ouderwetse aanrechten in lichtgele kleur. Op die basis is ook het lavet ontwikkeld. Dat is veel toegepast in de naoorlogse huurwoningen. Een lavet kon dienstdoen als wasbak, badkuip en - met een speciale motor - als wasmachine.

In de jaren '50 werkten er 425 mensen. De meeste medewerkers kwamen uit Bunschoten en Spakenburg. Er was veel export naar onder andere België en Frankrijk. Later schakelde de fabriek over op kunsthars en bracht onder namen als Chicron, Ocron en Luxocron nieuwe producten op de markt. In 1984 werd de ocrietfabriek verkocht aan Braat Bouwstoffen. De sociale woningbouw was lange tijd de belangrijkste afnemer van de fabriek en toen door verzelfstandiging van woningbouwverenigingen de markt veranderde, zakte de afzet in. Bungalowparken werden een nieuwe klant en al werden in 2000 nog ongeveer 40.000 aanrechtbladen geleverd, in 2005 waren er nog ongeveer 30 medewerkers.

In de zomer van 2008 is in het bedrijf gevaarlijke vervuiling van de lucht geconstateerd, veroorzaakt door donker asbest, dat globaal zo'n vijftig jaar geleden is aangebracht voor isolatie van de stoomleidingen. Daardoor moest de productie worden gestopt en is faillissement aangevraagd. Er zijn inmiddels plannen voor herbestemming van deze locatie aan de Eem voor woningbouw. Een alternatief plan is de bouw van een containerhaven op deze plek.