-
Annie M.G. Schmidt
Je kent Annie M.G. Schmidt vast wel. Ze schreef Pluk van de
Petteflet, Minoes, Abeltje en nog veel meer kinderboeken. Maar wist
je dat ze ook dichter was? Dat ze toneelstukken schreef en
musicals, teksten voor liedjes en televisieprogramma's? Annie M.G.
Schmidt is van ons allemaal. Van jong tot oud!
-
Tegendraads
Doe nooit wat je moeder zegt,
dan komt het allemaal terecht.
Deze woorden passen helemaal bij Annie M.G. Schmidt. Je ziet
meteen dat ze een beetje dwars was. Ze zei dingen die eigenlijk
niet mochten, die ondeugend waren, maar wel heel leuk.
Met haar ondeugende en dwarse teksten leverde Annie M.G. Schmidt
op een grappige, vriendelijke manier kritiek op het brave, nette
Nederland, waar iedereen graag bij een groepje hoort. Maar ze deed
het wel zo dat iedereen over haar kritiek nadacht.
Nederland was na de Tweede Wereldoorlog best een keurig landje.
Op zondag ging je naar de kerk. Je vader werkte en je moeder was
huisvrouw. Als kind moest je u zeggen tegen je ouders en braaf en
gehoorzaam zijn.
Maar Annie hield helemaal niet van "hoe het hoort". Bij haar
zijn de kinderen helemaal niet braaf en keurig, maar eigenwijs en
stout. Ze schreef helemaal vanuit de beleving van het kind. Dat was
nieuw voor die tijd.
-
Werken bij het Parool
Annie M.G. Schmidt wilde niets liever dan schrijfster worden.
Die wens kwam uit toen ze ging werken bij de krant Het
Parool. Ze was toen vijfendertig jaar. Voor deze krant schreef
ze bijna vijf jaar lang elke dag een klein verhaaltje over Jip en
Janneke. In 1952 verscheen hun allereerste verhaaltje in de
krant.
Eigenlijk was Annie aangenomen om het archief bij Het
Parool op te zetten. Dat betekent dat het haar taak was om
alle belangrijke papieren van de krant goed op te bergen. Dat moest
Annie wel kunnen. Ze had immers geleerd voor bibliothecaresse. Maar
het ging helemaal niet goed. Annie was namelijk, zoals ze zelf zei,
het slordigste mens dat op aarde rond liep.
Het was de mensen van de krant wel opgevallen dat Annie goed kon
schrijven en dichten. Ze werd gevraagd om eens wat versjes en
verhaaltjes te gaan schrijven voor de kinderpagina van de krant.
Dat deed ze erg goed. Kinderen vonden het prachtig! Daarom ging
Annie steeds vaker voor de krant schrijven. Samen met tekenaar Fiep
Westendorp bedacht en maakte ze Jip en Janneke.
En daar bleef het niet bij. Annie maakte nog veel meer boeken,
versjes en liedjes voor kinderen. Tegen het einde van de jaren
vijftig van de vorige eeuw, was Annie een van de populairste
schrijvers voor kinderen geworden.
-
Jip en Janneke
Dit zijn de beroemdste kleuters van Nederland: Jip en Janneke.
Annie M.G. Schmidt bedacht de verhaaltjes over dit tweetal samen
met tekenaar Fiep Westendorp. In Zaltbommel, de plaats waar Fiep
Westendorp geboren is, kun je dit beeld van Jip en Janneke
bewonderen. Het beeld is gemaakt door Ton Koops.
Jip en Janneke wonen naast elkaar en zijn vrienden. Samen met
hond Takkie en poes Siepie maken ze van alles mee.
Wist je dat Annie vaak maar een paar minuten nodig had om de
verhaaltjes over Jip en Janneke te schrijven? Daarna maakte Fiep
Westendorp, die net als Annie ook bij de krant Het Parool
werkte, er tekeningen bij.
Later werden de verhaaltjes gebundeld in boekjes. Die zijn nog
steeds erg populair. Ook in het buitenland. Misschien heb jij er
wel een bij jou thuis of op school in de kast staan.
-
Flip van Duijn
Annie M.G. Schmidt kreeg in haar leven één zoontje: Flip. Flip
werd geboren in 1952. Wist je dat veel van de verhaaltjes over Jip
en Janneke zijn gebaseerd op avonturen die Flip en zijn buurmeisje
echt hadden meegemaakt?
De vader van Flip was Dick van Duijn. Annie en Dick waren niet
getrouwd. Dick was al met een andere vrouw getrouwd. Van die vrouw
is hij nooit gescheiden.
Toch woonden Annie, Dick en Flip samen in een huis. Dat was wat
in die tijd: samenwonen met een getrouwde man en daar ook nog een
kind mee krijgen! Veel mensen vonden het een schande. Het was
eigenlijk typisch iets voor Annie.
-
Hoorspelen
In de jaren vijftig had nog bijna niemand een televisie. De
mensen luisterden veel naar de radio. Daarop werd vaak een hoorspel
uitgezonden. Een hoorspel is een toneelstuk dat je niet kunt zien,
maar alleen horen. Annie schreef voor de radio het hoorspel De
familie Doorsnee. Iedereen luisterde ernaar!
-
Ja zuster, nee zuster
De liedjes, de musicals en de tv-series van Annie zijn al jaren
razend populair, maar als haar televisieserie Ja zuster, nee
zuster over het rare huis van zuster Klivia op tv is kun je op
straat een speld horen vallen. Bijna iedereen zit voor de buis en
kan de liedjes meezingen.
De eerste serie die Annie voor televisie schreef was Pension
Hommeles. Op 10 oktober 1957 was de serie voor de eerste keer
op de televisie te zien.
Later volgde de televisieserie Ja zuster, nee zuster.
Met die serie werd Annie M.G. Schmidt 'wereldberoemd in Nederland'.
Bijna iedereen heeft van Ja zuster, nee zuster gehoord.
Volwassenen kennen het van vroeger, jij misschien wel van de film
uit 2002 of dvd.
-
Versjes
Net als iedere dichter is Annie ooit begonnen met een klein
eenvoudig versje. Wist je dat het allereerste gedichtje dat Annie
schreef, bewaard is gebleven? Ze was pas 4 jaar oud toen ze het
maakte! Het gaat zo:
'Er was eens een hond, die zat op zijn kont.
Er was eens een kat, die zat op zijn gat.'
Annie kon al vroeg lezen en schrijven. Ze was er dol op. Als
kind al wilde Annie het allerliefste schrijfster van gedichtjes
worden. Toen Annie veertien jaar was, stuurde ze haar versjes naar
een bekende dichter. Die vond dat Annie veel talent had. Ze moest
schrijfster worden.
Toch zou het nog duren totdat Annie vijfendertig jaar was
voordat haar droom werkelijkheid werd. Maar toen ging het ook
ineens heel snel. Ze werd al heel gauw razend populair met haar
gedichtjes, verhaaltjes en teksten.
-
Altijd acht gebleven...
In de boeken van Annie M.G. Schmidt zijn de kinderen vaak de
baas en veel volwassenen zijn rotzakken. Volgens Annie moet je niet
opgroeien of volwassen worden. Je kunt beter kind blijven. Zelf zei
Annie hierover 'Eigenlijk ben ik in mijn hart altijd acht jaar oud
gebleven.'
-
Veelschrijfster
Annie M.G. Schmidt heeft met haar werk het hart van heel veel
kinderen en volwassenen geraakt. Alleen al van de Jip en
Janneke-boeken zijn er miljoenen verkocht. Haar werk is over heel
de wereld vertaald. Wist je dat Jip en Janneke in het Chinees Yiyi
en Yaya heten?
Het is moeilijk om te zeggen wat nou zo goed is aan het werk van
Annie. Ze schrijft in ieder geval heel fantasievol en het is ook
heel grappig. Bovendien is het niet alleen voor kinderen heel leuk,
maar ook voor grote mensen. Ze schrijft dus niet alleen specifiek
voor kinderen, maar voor iedereen.
Annie is zo beroemd dat haar uitgever haar 'de echte koningin
van Nederland' noemde. Eén keer heeft hij haar boeken laten
signeren in Amsterdam. Dat mocht daarna nooit meer, want half
Amsterdam zat verstopt met mensen die haar handtekening wilden
hebben.
Het geheim van haar succes? Annie zegt hier zelf over: "De
leeftijd die ik zelf altijd gehouden heb, is acht. En ik schrijf
toch eigenlijk voor mezelf. Ik denk dat het dat is. Ik ben
acht."
-
Fiep Westendorp
Dit is de Krullevaar uit Pluk van de Petteflet. Deze
'uitgestorven vogel' is door Annie M.G. Schmidt verzonnen. Maar
Fiep Westendorp bedacht hoe de vogel eruit moest zien. Zij maakte
heel vaak de tekeningen bij de verhaaltjes en versjes van Annie.
Deze samenwerking begon met Jip en Janneke, maar Fiep
illustreerde bijvoorbeeld ook Pluk.
Fiep Westendorp werd geboren in 1916 in Zaltbommel. Ze heeft een
opleiding gevolgd aan de Tekenacademie in 's-Hertogenbosch en de
Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam.
Vanaf het moment dat ze haar diploma had, verschenen er
tekeningen van haar in kranten, tijdschriften en boeken.
Fiep overleed in 2004. Ze was toen 87 jaar. Haar tekeningen zijn
nog altijd wereldberoemd.
-
Prijzen
Annie M.G. Schmidt heeft veel prijzen gekregen voor haar
versjes, verhalen en teksten. Op deze foto zie je de uitreiking van
de Gouden Griffel in 1981. In 1998 kreeg ze zelfs de Hans Christian
Andersen-award! Dat is de belangrijkste prijs die een schrijver van
kinderboeken kan krijgen.
Vensterplaat Annie M.G. Schmidt. Voor docenten: Vensterles groep 5-8. Illustratie: Iris Boter.