Maar een meisje
Maria wordt in 1457 in Brussel geboren als enig kind van Isabella van Bourbon en Karel van Charolais. Ze is de kleindochter van de hertog van Bourgondië, Filips de Goede. Met veel pracht en praal wordt ze gedoopt, maar haar grootvader is hier niet bij aanwezig omdat het maar een meisje is. Toch zou zij als enig kleinkind zijn latere erfgenaam worden.
Door slimme huwelijk- en machtspolitiek en oorlogen weten de Bourgondiërs hun hertogdom enorm uit te breiden met onder meer de rijkste delen van de Lage Landen, zoals Vlaanderen en Brabant. Filips de Goede zet zijn nicht gravin Jacoba van Beieren onder druk om haar graafschappen Zeeland en Holland na haar dood aan hem af te staan. Filips roept ook de Staten-Generaal in het leven: een politiek orgaan waarin alle delen van de Bourgondische landen vertegenwoordigd zijn.
Na de dood van Filips in 1467 volgt zijn zoon Karel hem op. Hij is voortdurend op oorlogspad om zijn gebieden nog verder uit te breiden en dankt hieraan zijn bijnaam ‘de Stoute’, wat ‘de dappere’ betekent. Maria wordt vaak vergezeld door haar stiefmoeder Margaretha van York, de zus van de Engelse koning. Beiden ondernemen veel diplomatieke reizen in naam van de hertog. Door zijn kostbare oorlogen wordt Karel steeds minder populair. Ook trekt hij steeds meer gezag naar zich toe, wat niet in goede aarde valt bij de Staten-Generaal.
Hertogin
In januari 1477 sneuvelt Karel op het slagveld en wordt Maria als kersverse hertogin van Bourgondië de rijkste erfgenaam van Europa. De Franse koning Lodewijk XI grijpt meteen de kans aan om de Bourgondische landen weer in te lijven, die volgens hem aan de Franse kroon toebehoren. Hij rechtvaardigt zijn actie door te zeggen dat een vrouw geen vazal kan zijn van de Franse koning. Hij probeert Maria te dwingen met zijn zoon te trouwen.
Maria moet twee stappen nemen om Franse overheersing te voorkomen. Om zich van de steun van de Bourgondische gewesten te verzekeren, ondertekent zij het Groot Privilege. Met deze akte geeft zij de rechten van de verschillende gewesten die door haar vader zijn afgenomen, weer terug. In ruil voor deze voorrechten moeten de Staten-Generaal haar trouw beloven en instemmen met nieuwe belastingen voor de oorlog. Daarnaast volgt ze de wens van haar vader en trouwt met Maximiliaan van Oostenrijk, uit de Habsburgse dynastie. Met Maximiliaan kan zij haar landen door een sterke vorst laten beschermen.
Het huwelijk betekent het einde van Maria’s politieke carrière. Zoals gebruikelijk in die tijd moet ze voortaan de politieke beslissingen overlaten aan haar echtgenoot. Het baren van kinderen voor de dynastieke opvolging is nu haar voornaamste taak, en ze krijgt in korte tijd drie kinderen. Zoals veel rijke tijdgenoten laat Maria een ‘getijdenboek’ maken. Dit prachtig versierde gebedenboek gebruikt ze voor haar dagelijkse toewijding aan God. In 1482 overlijdt Maria, enkele weken nadat ze met haar paard ten val is gekomen. Ze wordt in een prachtige graftombe gelegd, die nog altijd in Brugge te bezoeken is.
Nalatenschap
Door Maria’s huwelijk worden grote delen van de Lage Landen voor lange tijd onderdeel van het Habsburgse Rijk, dat zich zou uitstrekken tot in Azië en Amerika. In de zestiende eeuw wordt haar kleinzoon Karel V heerser van dit wereldrijk. Het Groot Privilege en andere afspraken met de gewesten worden niet vergeten. Een eeuw later zijn ze een bron van inspiratie in de Nederlandse Opstand tegen Maria's achterkleinzoon Filips II.
