Stel je voor, je hebt ruzie met je buurman over waar jouw tuin ophoudt en zijn tuin begint. Je kunt er over praten. Maar als je er echt niet uitkomt? Dan ga je naar de rechtbank. De rechter kent alle regels en wetten in Nederland. Hij beoordeelt wie er gelijk heeft en spreekt een vonnis uit.
De Etstoel
Hoe ging dat vroeger? Tussen ongeveer 1400 en 1800 had Drenthe een eigen soort rechtbank: de Etstoel. Dat is niet echt een stoel, maar meer een groepje mensen dat samen recht sprak. In het begin behandelden ze kleine ruzies, maar later ook strafzaken.
Drenthe was in de Middeleeuwen opgedeeld in 6 gebieden. Zo'n gebied werd een dingspil genoemd. In de Etstoel zat een voorzitter, een drost (aanklager in dienst van de landsheer) en 24 mannen uit de 6 gebieden. De 24 mannen samen werden etten genoemd. De groep sprak recht en vergaderde drie keer per jaar.
Etstoeldag
De zitting van de Etstoel was op drie vaste dagen in het jaar. Op zo'n dag was er altijd veel te doen in het dorp. Muzikanten en goochelaars vermaakten het publiek. En er werden spelletjes gedaan, zoals boogschieten en keiwerpen. Ook werden er kleine toneelstukjes opgevoerd en er werd lekker gegeten. Nee, geen patat, maar wafelkoeken en bruine bonen met spek.
Gewoon boeren
Later, in de 17e en 18e eeuw, behandelden de drost en zes mannen strafzaken. Wat wij nu gek vinden, is dat de etten helemaal geen opleiding hadden gevolgd om recht te spreken. Het waren boeren die een grote boerderij hadden en belangrijk waren in hun eigen dorp. Daarom mochten zij, met een beetje gezond verstand en hun levenservaring, recht spreken.
De Etstoel leeft!
In Anloo wordt elke derde zaterdag van augustus de Etstoel nagespeeld. Het hele dorp doet mee! Iedereen doet dan kleding aan die past bij de Middeleeuwen. Ook worden er spelletjes gespeeld van vroeger en kun je smullen van wafelkoeken. Natuurlijk wordt er ook recht gesproken. Elk jaar worden twee zaken uit het verleden nagespeeld. Op de etstoeldag kun je zien hoe de Etstoel de zaken van toen beoordeelde. Iedereen mag kijken hoe dat gaat.
