Cultuur en Kulturhus

Het sociale karakter van en de betrokkenheid bij elk kerkdorp van de gemeente Weerselo komen, behalve door de verbondenheid van de inwoners met de kerk, ook tot uiting in het grote aantal verenigingen. De vanzelfsprekende verbondenheid door het lidmaatschap van de kerk is de laatste decennia sterk afgenomen. In het huidige geïndividualiseerde tijdperk heeft de "spirituele nomade" de "honkvaste gelovige" verdrongen. Maar door lid te zijn van een sportvereniging, van een culturele vereniging, een organisatie, of door deelname aan dorpsactiviteiten, is de inwoner niet minder betrokken bij het dorp waarin zij of hij opgegroeid of woonachtig is.

Nuttig voor kerk en maatschappij

In de eerste helft van de 20ste eeuw was het verenigingsleven er op de eerste plaats op gericht om voor kerk en maatschappij van nut te zijn. Er was een kerk en schoolbestuur, kerkvoogdij, diaconie of armbestuur. Vaak hadden de notabelen van het dorp hierin zitting. Primair moest er worden gewerkt en op gezette tijden gekerkt. Als je vroeger werkte, behoorde je lid te zijn van een werknemersorganisatie. Die waren per vakrichting en geloofsbeleving opgezet. De plattelanders waren ook lid van een plaatselijke boeren- of boerinnenbond. Deze organiseerden veel activiteiten. De vier dorpskerken en die van het Stift hadden hun eigen zangkoren. Voor de spaarzame ontspanning zorgden de fanfare en het toneel. Opmerkelijk was dat aanvankelijk mannen "verkleed" de rollen van vrouwen speelden. Pas eind jaren dertig kwamen hier en daar de eerste actrices voor het voetlicht. Tegenwoordig heeft elk dorp een toneelvereniging, waarbij de Saasveldse revue Oet 't Soaseler koffielaand in de tweede helft van de 20ste eeuw plaatselijk wereldberoemd was. In Rossum brengt de stichting Rossum Buitengewoon de laatste 10 jaar prachtige professionele uitvoeringen op de planken. Het aan het begin van de 21ste eeuw in de dorpen opgerichte "huizen van cultuur" (Kulturhus) heeft hier zeker in positieve zin aan bijgedragen.

Bloeiend verenigingsleven

Halverwege de 20ste eeuw ontstonden er tal van nieuwe sociale activiteiten in Weerselo. Voorbeelden hiervan zijn de nu nog steeds bloeiende scoutinggroepen met hun welpen, gidsen en kabouters in Rossum en Weerselo. Saasveld heeft Jong Nederland. Weerselo had na de oorlog de wandelvereniging De Korenbloem, die in de zomermaanden ‒ iedereen uniform gekleed in blauw-wit, jongens en meisjes strikt gescheiden ‒ eropuit trok om in competitieverband samen met verenigingen uit omliggende steden en dorpen te wandelen. Dat gebeurde onder auspiciën van de Kring Twente Tochten. In Weerselo waren de heer Senger en Sinie Loman de onbetwiste leiders. Met een deelname van soms wel 1.600 personen was het steeds weer een festijn.
In Saasveld was medio 20ste eeuw onder de inspirerende leiding van G.H. Hesselink een schuttersvereniging ontstaan, die behoorlijk aan de weg timmerde met prachtige folklorefeesten en optochten door het dorp, met deelname van veel buitenlandse groepen. Saasveld heeft een sterke band met het verleden. Dit blijkt uit de tienjaarlijkse allegorische optocht. Doorgaans is het een grote stoet met historische thema's, waar een groot deel van de Saasvelders aan deelneemt en die veel publiek trekt. De laatste twee keren waren er zo'n 40.000 bezoekers.

"Veur elk wat wils"

Elk dorp had zijn jaarlijkse kermisdagen. Aangestuurd door de plaatselijke Oranjecomités was dit altijd een groot feest, een dorpsgebeuren waar ook de oud-inwoner naartoe trok. Nu hebben we de nog groter opgezette fancy fairs of zomerfeesten. In Deurningen is dit uitgegroeid tot een groot spektakel in een aantal weilanden buiten het dorp. Het is niet meer specifiek voor de eigen inwoners bedoeld.
Er zijn ook nieuwe verenigingen en stichtingen bij gekomen. Carnaval is zo'n nieuwe, bindende factor. Sinds de jaren zeventig van de 20ste eeuw heeft elk dorp een carnavalsvereniging. Die kiest jaarlijks een nieuwe prins, houdt gala- en feestavonden en werkt aan prachtige wagens voor de eigen optochten en die in andere plaatsen. Ze slepen in Oldenzaal en zelfs over de grens dikwijls hoofdprijzen weg.
Ook nieuw is sinds 1982 de Heemkundevereniging in de oude Gemeente Weerselo. Verschillende leden komen regelmatig bijeen en bestuderen de historie, cultuur en de flora en fauna en zetten zich in voor de instandhouding hiervan. Ook voor ouderen zijn er mogelijkheden om zich te vermaken. De Zonnebloem organiseert jaarlijks bijeenkomsten.
Niet te vergeten zijn de plaatselijke fanfare, harmonie of muziekvereniging. Alle vier dorpen hebben er één, de namen zijn gekoppeld aan de patroonheilige van de kerk. Alleen Saasveld maakt een uitzondering met fanfare St. Caecilia. In prachtige uniformen treden zij naar buiten bij jubilea, concerten en evenementen. Daarnaast zijn er dweilorkesten en niet-kerkgebonden zangkoren. Het houdt het dorp levend.