De vondst in 1945 van een goud en email plaatje in de oorspronkelijke grafkelder van de Plechelmuskerk in St. Odiliënberg te Limburg bracht ons bij de voor Oldenzaal zo belangrijke St.Plechelmus. Plechelmus, Wiro en Odgerus, missionarissen uit de 8ste eeuw, werden in deze kerk begraven. Het plaatje stamt uit de 8ste eeuw en heeft mogelijke deel uitgemaakt van de grafinventaris van St.Plechelmus. Het plaatje, dat wordt bewaard in het Bonnefantenmuseum, is 2,5 bij 1,7 cm van goud ingelegd met email met een afbeelding van de gekruisigde Jezus geflankeerd door de zon en de maan.
Vita van Plechelmus
Er bestaat een levensbeschrijving (vita) van de heilige Plechelmus, die rond het jaar 950 werd geschreven. St. Plechelmus was volgens die vita van adel. Hij zou uit Scotia ("Ierland") afkomstig zijn. Hij maakte een reis naar Rome en werd daar tot bisschop gewijd. In Rome kreeg hij van de paus kostbare relieken ten geschenke. St. Plechelmus moest vooral in grensgebieden van het Frankische Rijk het evangelie opnieuw verkondigen. Dat was eerder gedaan door zijn grote voorbeelden, de bisschoppen Kunibertus en Willibrordus.
De naam Plechelmus
Uit onderzoek is gebleken dat St. Plechelmus inderdaad een Scottus, een rondreizende monnik uit Scotia (Ierland) zal zijn geweest. De Germaanse naam Plechelmus kwam op het vasteland van Europa en ook in Ierland niet voor. Wel in het Engeland van de Angelsaksen, hoewel ook daar uiterst sporadisch. Aan het eind van de 7de eeuw was er in Lyminge in het Engelse Kent een adellijke familie met de naam Pleghelm, evenals een monnik met de naam Pleghelm. Onlangs werd aannemelijk gemaakt dat hij de Oldenzaalse Plechelmus kan zijn geweest.
De relikwieën van Sylvester
Bisschop Plechelmus werd vergezeld door Wiro en Odgerus. Hij liet in zijn missiegebied kerken bouwen. Zo ook in Oldenzaal. In zo'n nieuwe kerk bepaalde het belangrijkste reliek de naam van de kerkpatroon. Dat moet in Oldenzaal een relikwie van Sylvester zijn geweest! Zou St. Plechelmus van de paus in Rome relieken van Sylvester hebben gekregen? Een reliek van Sylvester, de patroon van Rome, zou zeker een kostbaar geschenk zijn geweest.
Oldenzaal en St. Plechelmus
De aanwezigheid van Plechelmus in Oldenzaal kon tot nog toe niet met harde bewijzen aangetoond worden. Wel is het zeker dat bisschop Plechelmus en zijn gezellen Odgerus en Wiro in Odiliënberg bij Roermond het geloof hebben verkondigd. Zij hebben daar hun laatste levensjaren doorgebracht. St. Plechelmus stierf 15 juli (ca. 734). Hij werd begraven in Odiliënberg. In 954 bracht bisschop Balderik een gedeelte van zijn relikwieën over naar de nieuwe stenen kerk in Oldenzaal, die naar St.Plechelmus genoemd werd. In deze kerk wordt St. Plechelmus nog steeds herdacht en geëerd.
Het beeld van Plechelmus
De relikwieën van St. Plechelmus trokken vele gelovigen naar Oldenzaal. In de tweede helft van de 15de eeuw liet men een prachtig borstbeeld voor Plechelmus maken. De relikwieën van het hoofd van St. Plechemus werden opgenomen in dit zilveren en gedeeltelijk vergulde borstbeeld, een rijk versierde en kostbare bewaarplaats. In het beeld werd ook een splinter van het H. Kruis in een zilveren kruis verwerkt. Het beeld draagt de bisschopsring en is omhangen met kostbare kettingen, waarschijnlijk geschenken van dankbare gelovigen of pelgrims. Zowel het gelaat als de kleding zijn zeer natuurgetrouw weergegeven. Over de opdrachtgevers en de herkomst van de benodigde gelden is niets bekend. De kunstenaar zou uit Westfalen of Osnabrück afkomstig kunnen zijn.
