De uit de Verenigde Staten overgewaaide rock-’n-roll was meer dan alleen muziek. Het was tegelijk een erotisch fenomeen en een aanklacht tegen het conformisme, dat in de verzuilde jaren vijftig nog zo hevig drukte op de maatschappij.
Daar kwam langzamerhand verandering in. De jeugd zocht naar een eigen identiteit en zette zich meer en meer af tegen de gevestigde orde. Brommers en transistorradio’s, jeans en lang haar, een alsmaar groeiende behoefte om elkaar te ontmoeten en een hang naar solidariteit buiten de verzuiling om. Het wemelde van de nieuwe ideeën en de middelen kwamen steeds ruimer voorhanden. Het was voor deze jongeren een heel andere jeugd dan die van hun ouders.
Scenes
Toch ontstonden er verschillende groepen onder de jongeren. Zo had je de vetkuiven op hun ‘buikschuivers’ en de hippies op hun Puch. Je had de jongeren van de Woodstock-generatie, de Youth for Christ, rockers, provo's, nozems, aanhangers van de Beatles tegenover die van de Rolling Stones, maatschappijverbeteraars en dromers. Dordrecht was met diverse 'te gekke' uitgaansgelegenheden goed bereikbaar voor de jeugd uit de Zwijndrechtse Waard. En wie het daar niet kon vinden en geld genoeg had voor de trein, die zat uiteraard zo in Rotterdam. Maar was er dan niets te doen op eigen terrein?
Een lege paardenstal
In 1965 kregen jongeren van hockeyclub AMHC toestemming om bijeenkomsten te houden in de ruimte boven een in onbruik geraakte paardenstal van de boerderij van Jaap Nugteren aan de Admiraal de Ruyterlaan in Hendrik-Ido-Ambacht.Toen zij rond 1969 een eigen clubhuis toegewezen kregen, stonden de toen nog strak verzuilde jongeren van de gereformeerde Societeit Ecclesiastes H.I. Ambacht te popelen om het stekkie over te nemen. Ontspanning, een goede discussie, wat plaatjes draaien en hooguit een biertje, dat was de start van wat al gauw de ‘Soos op zolder’ ging heten. Toen ook deze club een eigen ruimte van de kerk kreeg aangeboden, stond de zolder al wijd en zijd bekend om de gezelligheid en goede sfeer die er altijd hing.
Jeugdsoos
Ook de eigenaar was dit niet ontgaan. In 1970 behaalde hij de benodigde horeca-vergunning. En met de aangeschafte professionele draaitafel voor de muziek en een echte biertap volgden er tien jaren waarin de Soos op zolder – ook wel ‘Nugteren’ genoemd naar de eigenaar – dé ontmoetingsplek werd voor veel jongeren uit de Zwijndrechtse Waard (en daarbuiten).
Er waren portiers, barmedewerkers en discjockeys actief, allemaal vrijwilligers, waardoor het bier goedkoop kon blijven en de organisatie in goede handen was. Iedere vrijdag- en zaterdagavond was het raak: hutjemutje in de Ambachtse dancing en lekker losgaan op de muziek van The Cats of George Baker. Of er even tussenuit knijpen met een nieuwe vlam via de nooduitgang naar de hooizolder.
Tot op de klok van middernacht de baas met de bel rondging en iedereen weer buiten zette. Uiteraard was er weleens onenigheid tussen de bewoners van de diverse dorpen waaruit het publiek bestond, zeker na inname van het nodige bier. En dat werd soms zelfs met de vuisten beslecht. Maar op de keper beschouwd was er van overlast niet echt veel sprake.
Het einde van een tijdperk
Rond 1980 openden steeds meer discotheken hun deuren, zowel in als direct rondom de Zwijndrechtse Waard. Volop tenten in Dordrecht natuurlijk, maar ook De Blue Lagoon in Zwijndrecht, Het Vergulde Paard in Alblasserdam, Alcazar in Puttershoek. De jeugd had voortaan ruime keus. Het bezoek aan de soos liep terug. Het land rondom de boerderij was in verband met geplande woningbouw inmiddels onteigend en in 1982 werd de boerderij waarin de disco was gevestigd verkocht.
Dat was dan dat voor de Soos op zolder.
