In 1858 vestigde de Congregatie van de Zusters van Liefde van
Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid zich in Raalte. Dat
gebeurde op verzoek van pastoor Cornelis Pas van de parochie
Heilige Kruisverheffing. Na een inzameling onder parochianen kon
voor f 10.600,‒ het huis met tuin van de overleden notaris Fortuyn
aan de Herenstraat worden aangekocht. Dat werd verbouwd tot
"Liefdegesticht", waar kinderen katholiek onderwijs kregen en zieke
en oude mensen verzorgd konden worden. De officiële stichtingsdatum
is 24 juni 1858. Het gesticht werd door bisschop monseigneur
Zwijsen (oprichter van de Ccongregatie) onder de bescherming
gesteld van de Heilige Engelbewaarders, in het Latijn is dat Angeli
Custodes.
In de eerste ruim 40 jaar na hun komst waren de Liefdezusters
vooral actief in het onderwijs. In 1902 werd er een nieuwe school
geopend: het Sint Bernardusgebouw aan de Kerkstraat, schuin
tegenover de kerk.
Gasthuis
De oorspronkelijke school aan de Herenstraat kreeg een nieuwe
bestemming. Na een opknapbeurt werd er een slaapzaal voor oude
vrouwen ingericht. In augustus van dat jaar werden de eerste vijf
arme vrouwen daar opgevangen. In januari 1903 was ook een speciaal
ingerichte kamer voor een zieke in gebruik. Het pand werd omgedoopt
tot "gasthuis", waarmee de basis was gelegd voor een ziekenhuis. In
1904 konden de eerste bejaarde mannen worden opgenomen. In dat jaar
werd ook de eerste operatie uitgevoerd: een kind werd met succes
behandeld voor kroep. In september 1911 begonnen de Liefdezusters
met verzorging van hulpbehoevenden thuis: het begin van de
wijkverpleging, een belangrijke ontwikkeling voor (katholiek)
Raalte. Die taak werd na de oorlog overgenomen door twee
kruisorganisaties: het rooms-katholieke Wit-Gele Kruis, waar ook
kraamzorg werd geboden, en een consultatiebureau waar ouders met
hun kleine kinderen voor onderzoek, advies en vaccinaties terecht
konden. Voor andersdenkenden was er het neutrale Groene Kruis.
Angeli Custodes
Aan het eind van de jaren twintig van de 20ste eeuw stelden de
gezusters Van Dam hun met veel grond omringde villa Casa Blanca
beschikbaar om er een nieuw Liefdegesticht te bouwen. De villa
stond op de hoek van de Wijheseweg (nu Burgemeester
Kerssemakersstraat geheten ofwel "BK-straat") en het
"Scheper-Harmsdiekie" (nu Hofstedelaan). In maart 1931 werd hier de
eerste steen gelegd voor de bouw van een nieuw ziekenhuis en
verzorgingshuis, inclusief klooster en kapel voor de zusters. De
plechtige inzegening van Angeli Custodes volgde op 12 juli 1932.
"Zo groots van opzet en in een rustige omgeving met een overvloed
van licht en gezonde lucht", stak pastoor van Dijk de loftrompet.
Het ziekenhuis was ook bedoeld voor patiënten uit omringende
Sallandse gemeenten. Het herbergde onder meer een röntgenkamer en
operatiekamers. Doktoren en chirurgen voerden er in het begin
vooral maag- en darmoperaties uit; voor zwaardere ingrepen moest
men nog uitwijken naar grotere ziekenhuizen in Deventer en Zwolle.
Bejaarden werden opgevangen in het verzorgingshuis en pension, de
nog altijd bestaande boerderij van de zusters Van Dam, die er zelf
als eerste gasten werden opgenomen.
Verpleegtehuis De Hartkamp
Op 14 november 1964 ging de laatste patiënt naar huis en kwam
er een eind aan het ziekenhuis. Tot groot verdriet van de Raalter
bevolking en het gemeentebestuur, dat sluiting niet wist te
voorkomen. De Congregatie trok zich terug uit onderwijs en zorg en
richtte zich vooral op missiewerk in ontwikkelingslanden. Bovendien
was het gebouw niet langer geschikt als ziekenhuis, zo oordeelde de
Geneeskundige Hoofdinspectie. Chronisch zieken bleven er nog wel
enkele jaren; zij verhuisden pas toen voor deze doelgroep op 12 mei
1970 het Raalter verpleeghuis De Hartkamp werd geopend. Dat
verpleeghuis kwam er op initiatief van toenmalig burgemeester
Ambrosius Ganzeboom en gemeentesecretaris Theo Luiten. In De
Hartkamp werden eerst alleen lichamelijk (somatisch) zieken
verpleegd, later ook psychogeriatrische patiënten met aandoeningen
als dementie en ziekte van Alzheimer. Kort na de opening herbergde
De Hartkamp zo´n 100 bewoners, bij het 40-jarig bestaan in 2010
waren dat er ruim 150.
Zorgcentrum
Angeli Custodes richtte zich na de sluiting van het ziekenhuis
in 1964 als klooster-bejaardenoord eerst op de eigen zusters, na
een paar jaar ook op religieuzen van andere Congregaties. Sinds
2000 worden op de verpleegafdelingen voor somatische en
psycho-geriatrische ouderen ook leken opgenomen, onder wie ook
steeds meer mannen.
Angeli Custodes maakt nu deel uit van de Zorggroep
Raalte, waartoe ook de zorgcentra Swaenewoerd, Maria-Oord
(Luttenberg) en Stevenskamp (Heeten) behoren. In 1950 werd in
Raalte bejaardentehuis Swaenewoerd geopend. Het heette in de
volksmond de Stokmanstichting, naar initiatiefnemer pastoor
Stokman. In 1955 openden de Zusters Franciscanessen in Luttenberg
het klooster annex bejaardenoord Maria-Oord, één van de kleinere
Overijsselse bejaardentehuizen. In 1981 fuseerden beide
instellingen. In januari 2000 volgde een fusie met de in 1968
geopende Stevenskamp in Heeten, dat is vernoemd naar voormalig
grondeigenaar Stev'n Oostewechel. In april 2003 volgde een fusie
met de Stichting Angeli Custodes en werd de naam Zorggroep Raalte.
Die stichting besloot Maria-oord eind 2013 te sluiten.
