Loop naar de pomp
Middenin het dorp staat op het plein van de hervormde kerk de oude dorpspomp van Heino. Tot 1931 pompten de inwoners elke dag drinkwater op met deze pomp. De aanleg van de waterleiding maakte een eind aan de dagelijkse gang naar de pomp. Door de Heinoërs wordt hij 'De Leug'npompe' genoemd. Dat heeft te maken met een heel oud volksverhaal. Misschien ken je het wel.
Een oud volksverhaal
Eeuwen geleden reed een voerman met paard en wagen over de zandweg ter Heijne, zoals Heino toen werd genoemd, binnen. Het was slecht weer en hij wilde in het dorp overnachten. Hij liep naar de dorpspomp om water te tappen voor zijn vermoeide paard, maar hoe hij ook zijn best deed, er kwam geen druppel water uit de pomp. De gasten van de herberg waren verbaasd. In al die jaren had de pomp altijd water gegeven. Eén van de gasten besloot het zelf te proberen. Hij greep de zwengel en er kwam zoals altijd een flinke waterstraal uit de pomp. Toen de voerman de volgende dag Heino verlaten had, bleek dat de wagen van de voerman vol had gezeten met gestolen spullen. Sindsdien gaat het verhaal dat alleen mensen die zich goed gedragen water uit de pomp kunnen halen.
Drinkwater
Eeuwenlang haalden Heinoërs hun drinkwater uit waterputten en pompen bij hun eigen huis of boerderij. Ook werd wel regenwater opgevangen in een speciale bak op het erf. De bewoners in het dorp haalden water uit de dorpspomp bij de kerk.
Verontreinigd water
De mensen haalden het water soms ook gewoon uit de sloot. Dat slootwater was vaak verontreinigd door mest, afval en zelfs slachtresten. Maar ook het water uit de pompen van het dorp was niet altijd te vertrouwen, omdat veel inwoners gewend waren de wc-emmer leeg te gooien in de goot voor hun huis.
Gezondheid
De meeste mensen wisten toen niet dat die dingen slecht waren voor de gezondheid. Net als overal in het land werd ook ons dorp getroffen door besmettelijke ziekten, zoals tyfus, cholera, pest en dysenterie. De mensen werden dan ook veel minder oud dan nu.
Verbeteringen
Pas in de tweede helft van de 19de eeuw kwamen artsen er achter dat de mensen ziek werden van vies water. Toch duurde het nog heel lang voor er verbeteringen kwamen. Zwolle kreeg in 1898 waterleiding. Kleine plaatsen, zoals Heino, moesten veel langer wachten op schoon drinkwater. Pas in 1931 werd in ons dorp waterleiding aangelegd.
Symbool van het dorp
De komst van de waterleiding betekende het einde van de dorpspomp als leverancier van drinkwater. Hij geeft geen druppel water meer, maar is wel het bekendste symbool van het dorp geworden. Denk maar eens aan de Pompdagen, aan de Pompedoers of de Pomp Cup.