Oorlog
Op 10 mei 1940 brak in Nederland de Tweede Wereldoorlog uit. Duitse soldaten trokken Overijssel binnen. De Nederlandse soldaten hadden de opdracht gekregen om de Duitsers te vertragen. Daarom vernielden ze de belangrijke bruggen over de IJssel bij Deventer, Zwolle en Kampen. Op 14 mei hadden de Duitsers heel Nederland bezet.
Donkere tijden
In het begin gedroegen de Duitsers zich nog netjes. Het leven leek door te gaan. Maar al snel bleek dat niet waar te zijn. De Duitsers gaven het bevel dat 's nachts en 's avonds alles donker moest zijn. Tussen 12 uur 's nachts en 4 uur 's morgens mocht niemand zonder geldige reden naar buiten. Het dagelijks leven werd steeds moeilijker. Sommige producten zoals koffie, thee, suiker en zeep waren nauwelijks meer te krijgen. Voedsel werd steeds schaarser. De Nederlandse mannen werden gedwongen om werk voor de Duitsers te verrichten, zoals het bouwen van bunkers.
Verzet
Steeds meer mensen, zoals huisarts Oskam, Jan Nieboer, Derk Smoes en Frits Haselhoff uit de huidige gemeente Twenterand, kwamen tegen de Duitsers in verzet. Dat was heel gevaarlijk. Veel mensen die bij het verzet hebben gezeten hebben de oorlog niet overleefd. Er waren ook mensen die de kant van de Duitsers kozen.
Jodenvervolging
De Duitsers wilden alle Joden vernietigen. Daardoor merkten de joden al snel de gevolgen van de bezetting. Ze verloren hun werk en spaargeld. In winkels, bioscopen, parken en cafés hingen bordjes met de tekst: "Verboden voor Joden". Ook moesten ze een gele ster op hun jas dragen, waar het woord "Jood" op stond. Vanaf 1941 voerden de Duitsers de Overijsselse joden naar concentratiekampen af. Na de bevrijding bleek dat weinig joodse mensen uit Twenterand de verschrikkingen van de oorlog hadden overleefd.
Kinderen tijdens oorlog
Sommige mensen probeerden aan de Duitsers te ontsnappen door onder te duiken. Zo ook Lieneke van der Hoeden uit Utrecht. Het Joodse meisje woonde vanaf 1943 als Lieneke Versteegh bij de familie Kohly in het doktershuis aan de Dorpsstraat in Den Ham. Lieneke ging gewoon naar de school aan de Grotestraat en speelde met de kinderen uit de buurt. In Vriezenveen werden kinderen uit de grote steden in westen van Nederland opgevangen. Daar was bijna geen eten meer te krijgen. Tijdens hun verblijf in Vriezenveen konden ze weer aansterken.
Vrij!
Aan het begin van de lente in 1945 naderden Engelse en Canadese soldaten Overijssel. Na felle gevechten met de Duitsers werd Haaksbergen op 1 april als eerste plaats in Overijssel bevrijd. Op 5 april volgenden Vriezenveen en Vroomshoop. 1 dag later werden Den Ham en Westerhaar-Vriezenveenschewijk bevrijd. De oorlog was eindelijk voorbij.
